Nhắc đến những trang sử hào hùng của dân tộc, mỗi người dân Việt không khỏi tự hào. Một trong những dấu mốc của lịch sử Việt Nam phải kể đến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Hãy cùng đi vào tìm hiểu diễn biến và nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn lẫy lừng.
Nội dung bài viết
Cuộc đời và chiến công của Lê Thái Tổ
Trước khi đi vào tìm hiểu diễn biến và nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Chúng ta cần biết sơ lược về Lê Lợi – người lãnh đạo và dẫn dắt nghĩa quân Lam Sơn đánh đuổi giặc Minh.
Lê Lợi (1385 – 1433) sinh ra và lớn lên ở núi rừng Lam Sơn, Thanh Hóa. Ngay từ nhỏ, ông đã bộc lộ tư chất thông minh và lanh lợi hơn người. Theo như sách sử kể lại thì lê Lợi ham đọc sách, chăm chỉ dùi mài kinh sử và tìm hiểu binh pháp. Trưởng thành vào thời điểm dân tộc chịu ách đô hộ của giặc Minh. Thế nhưng ở ông luôn bộc lộ khí chất của một dũng tướng đức độ nên được nhiều người nể phục.
Hình vẽ minh họa Lê Lợi trong một trận đánh
Chứng kiến sự ngang tàn, bạo ngược của giặc Minh trên mảnh đất Đại Việt. Năm 1418, nhận thấy cơ hội đã đến, Lê Lợi đã chiêu dụ được nhiều anh hào và nghĩa sĩ hướng về một lý tưởng lớn. Phải kể đến những cái tên như: Bùi Quốc Hưng, Nguyễn Trãi, Đinh Lễ, Nguyễn Xí, Trần Nguyên Hãn… Hơn cả là nhận được được sự ủng hộ của nhân dân đồng lòng đánh giặc.
Lê Lợi đã phất cờ khởi nghĩa tại Lam Sơn, dần dần ngày càng quy tụ nhiều những chiến tướng ủng hộ. Dưới sự lãnh đạo của Lê Lợi, cuộc khởi nghĩa đã đi có được nhiều thắng lợi vẻ vang. Sau khi đánh đuổi sạch bóng quân thù ra khỏi bờ cõi. Ông lên ngôi vua lấy hiệu là Lê Thái Tổ, đóng đô tại Thăng Long.
Diễn biến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
Muốn hiểu được quá trình từ đầu đến cuối của khởi nghĩa Lam Sơn. Chúng ta cần phân tích theo tiến trình với 3 giai đoạn như sau:
Phất cờ khởi nghĩa và lan rộng ra các vùng tại Thanh Hóa
Từ ngày 7/2/1418, Lê Lợi phất cờ khởi nghĩa tại Lam Sơn chiêu mộ quân lính và anh hùng hào kiệt tham gia. Ông lấy hiệu là Bình Định Vương kêu gọi nhân dân cả nước cùng nhau hợp sức đánh đuổi giặc ra khỏi bờ cõi.
Quân lính với những binh khí thô sơ thuở đầu tại căn cứ Lam Sơn
Ở giai đoạn đầu, lực lượng mỏng nên gặp nhiều khó khăn. Nghĩa quân phải đối mặt với những vấn đề như: thiếu thốn lương thực, lực lượng yếu. Chính vì thế chỉ thắng được những trận nhỏ. Trong khi đó, lực lượng chênh lệch với quân Minh tương đối lớn. Điều đó làm cho nghĩa quân nhiều lần bị mai phục. Thêm vào đó là điều kiện còn gặp nhiều khó khăn nên đã phải lui quân về rừng núi Chí Linh.
Khoảng giữa năm 1418, tương quan càng thêm khó khăn khi quân giặc đã bao vây Chí Linh. Động cơ quyết tâm bắt và giết bằng được chủ tướng Lê Lợi. Trong tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”, Lê lai đã anh dũng cải trang khoác chiến phục của Lê Lợi chỉ huy một toán quân để phá vòng vây. Quân Minh đã trúng kế, huy động toàn bộ lực lượng truy sát nên nghĩa quân Lê Lợi thoát nạn.
Cuối năm 1421, quân Minh tiếp tục hợp lực với hơn 10 vạn quân để càn quét căn cứ Lam Sơn. Một lần nữa, Lê Lợi đã phải đưa quân rút về Chí Linh. Giai đoạn này đầy thử thách khi nghĩa quân không đủ lương thực, đối mặt với đói và rét. Có những thời điểm đã phải giết cả voi và ngựa để có thể nuôi quân.
Những tướng lĩnh oai dũng của nghĩa quân Lam Sơn
Năm 1422, Lê Lợi đã tìm được phương hướng kéo dài thời gian là chủ động nghị hòa. Quân Minh đã chấp thuận và phải đến tháng 5/1423 nghĩa quân mới củng cố lực lượng. Lấy cơ sứ giả bị quân Minh giam giữ nên cắt đứt nghị hòa và chuyển sang giai đoạn mới của khởi nghĩa.
Mở rộng cuộc khởi nghĩa về phía Nam
Đến năm 1424, Lê Lợi đưa quân vào đất Nghệ. Quyết định này của Lê Lợi được nhận định là bước đi đầy táo bạo trong nghệ thuật lãnh đạo.
Giành lại Nghệ An
Trong trận lần này triển khai theo kế hoạch của Nguyễn Chích. Từ ngày 12/10/1424 tấn công vào Thọ Xuân (Thanh Hóa) và đồng thời rút quân về Cầm Bành. Tiếp theo trong kế hoạch là hạ thành Trà Lân. Chiến thắng liên tiếp đã tiếp thêm sức mạnh để mang quân đánh Khả Lưu và mở rộng ra cả Nghệ An.
Dành lại Thuận Hóa
Cuộc khởi nghĩa tiếp tục sang tháng 8/1425, dưới sự chỉ huy của tướng Trần Nguyên Hãn và Lê Ngân đã đưa quân tiến về Thuận Hóa. Sau khi giao chiến, quân Minh nhanh chóng chạy về tận Tây Đô lánh nạn. Không chỉ vậy, một số thành trì đã bị cô lập và vây hãm. Chỉ trong một thời gian ngắn, nghĩa quân đã làm chủ toàn bộ thành trì ở Thanh Hóa.
Hội thề Lũng Nhai
Đưa quân ra Bắc
Năm 1426, nghĩa quân được chia thành 3 đạo chủ lực tiến thẳng ra Bắc. Đạo thứ nhất sẽ tiến thẳng lên miền núi phía Bắc để ngăn chặn viện binh từ Vân Nam sang và giải phóng. Đạo thứ hại sẽ tiến dần xuống làm chủ vùng hạ lưu sông Hồng. Từ đây có các trận đánh để ngăn chặn đường rút lui của giặc từ Nghệ An về Đông Quan.
Lựa chọn thời điểm chín muồi nên nghĩa quân tiến đến đâu thắng lớn đến đó. Hơn nữa, đi đến đâu cũng được nhân dân tại đó ủng hộ. Điều này đã khiến quân Minh thua to phải rút về cố thủ Đông Quan.
Quét sạch giặc ra khỏi Đông Quan
Đây là giai đoạn quan trọng quyết định nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Sau 9 năm “nếm mật nằm gai”, tháng 8/1426 nghĩa quân của Lê Lợi được chia thành ba đạo tiến đánh một số vùng và Đông Quan.
Giai đoạn đầu
Trước tình thế nguy cấp, Vương Thông đã rút toàn bộ 5 vạn quân tiến về cố thủ Đông Quan. Lúc này số quân Minh hợp lại lên đến 10 vạn. Dù đã có quân tiếp viện nhưng Tướng Mã Kỳ của giặc vẫn bị đánh bại bởi Đỗ Bí. Toán quân do Lê Triện chỉ huy trúng kế Vương Thông đành rút về Cao Bộ cố thủ.
Trận Tốt Động – Chúc Động đã tiếp thêm sức mạnh cho nghĩa quân
Tuy nhiên, ngay sau đó đã hội quân cùng Đinh Lễ và Nguyễn Xí. Ba vị tướng đã cùng nhau bày trận khiến cho đội quân Vương Thông thua thảm hại trong trận Tốt Động – Chúc Động.
Vào thời điểm ấy, Vương Thông lập mưu đưa Trần Cảo – dòng máu nhà Trần sót lại lên làm vua. Tuy nhiên, Lê Lợi đã phát hiện ra và không giảng hòa với quân Minh. Chính ông đã đưa quân đi chiếm thành lũy rồi làm chủ Đông Quan năm 1427.
Giai đoạn cuối
Cuối năm 1427, mười vạn viện binh của quân Minh ồ ạt kéo sang nước ta. Đoán trước tình hình, Lê Lợi phá tan cánh quân do tướng giặc Liễu Thăng chỉ huy. Những nhánh quân sau đó cũng không ngoại lệ khiến cho tướng nhà Minh bị giết và tự vẫn vô kể.
Trận đánh quyết định phải kể đến trận quân Lam Sơn phục kích và khiến Mộc Thanh thua đậm. Đánh giá tình hình không khả quan, Vương Thông lần nữa xin giảng hòa và tiến hành lập lễ thề tại Đông Quan. Cuối cùng, toàn bộ quân Minh phải rút về nước, cuộc khởi nghĩa hoàn toàn thắng lợi.
Đánh đuổi giặc Minh ra khỏi bờ cõi
Kết quả
Cuộc khởi nghĩa trải qua 15 năm gian khổ, cuối cùng đã tiêu diệt toàn bộ hơn 5 vạn giặc. Các tướng nhà Minh hầu hết bị giết, Mộc Thạnh hoảng hốt tháo chạy. Về phần Vương Thông không còn ngoan cố mà lựa chọn xin hàng và lập lễ thề. Sang đầu năm 1428, bờ cõi sạch bóng quân thù và chấm dứt 20 năm đô hộ của giặc Minh.
Nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
Chính thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn đã đưa đất nước thoát khỏi sự chà đạp, áp bức của giặc Minh. Có được thành tựu đó phải kể đến những nguyên nhân sau.
- Từ xưa đến nay, người dân Việt luôn có truyền thống yêu nước nồng nàn. Không chỉ thế còn có ý chí kiên cường, bất khuất không chịu khuất phục. Ngoài ra còn là tinh thần quyết chiến đánh đuổi giặc ngoại xâm khỏi bờ cõi.
- Có được sự lãnh đạo tài tình và đầy mưu trí của người chỉ huy xuất chúng. Đứng đầu là chủ tướng Lê Lợi với sự tham mưu của Nguyễn Trãi đã đưa ra sách lược và chiến thuật đúng đắn. Chính người chỉ huy đã kết kết hợp chiến lược cùng sức mạnh giữa quân và dân. Do đó đem đến thắng lợi vẻ vang.
Lễ thề Đông Quan
- Nghĩa quân Lam Sơn có được sự ủng hộ của toàn thể nhân dân. Mọi tầng lớp đoàn kết, chung sức đánh giặc. Bên cạnh đó còn tiếp tế lương thực cho nghĩa quân.
Trong tất cả các nguyên nhân thì nguyên nhân quan trọng làm lên thắng lợi đó là tinh thần dân tộc. Toàn dân tộc có đồng lòng mới tạo ra được sức mạnh tổng thể và mang đến thắng lợi lớn.
Một số câu hỏi liên quan đến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
Những đặc điểm có ở cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
- Xuất phát từ cuộc chiến tranh địa phương ở vùng núi Lam Sơn. Dần dần phát triển thành cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
- Một cuộc khởi nghĩa có căn cứ cố định.
- Tư tưởng nhân nghĩa được đặt lên hàng đầu suốt cuộc khởi nghĩa. Tư tưởng đã được thể hiện trong tác phẩm “Bình Ngô đại cáo” của Nguyễn Trãi.
Nhất là khi thế giặc rơi vào cùng quẫn, nghĩa quân đã không ngại cấp ngựa, thuyền đưa chúng về nước.
Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn còn gắn với tích mượn gươm
Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn có gì khác biệt so với kháng chiến thời Lý, Trần?
Cuộc khởi nghĩa triều đại Lý – Trần là những cuộc chiến tranh bảo vệ độc lập dân tộc. Nội bộ quân và dân có thời gian chuẩn bị ứng chiến khi giặc kéo sang. Còn cuộc khởi nghĩa Lam Sơn là giành lại độc lập từ giặc Minh. Lúc này đất nước đã bị xâm lược suốt 20 năm.
Như vậy, qua nội dung bài viết mọi người đã hiểu về diễn biến và nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Hy vọng thông tin đã chia sẻ đã giúp các bạn có thêm kiến thức lịch sử bổ ích.
||Kiến thức cần biết:
- So sánh đặc điểm địa hình Nam Mĩ với đặc điểm địa hình Bắc Mĩ
- Đặc Điểm Chung Và Vai Trò Của Ngành Thân Mềm
- Tại sao thảm thực vật ở châu Âu lại thay đổi từ Tây sang Đông?
- Phân biệt biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn
- So Sánh Trùng Kiết Lị Và Trùng Sốt Rét | Đặc Điểm & Cấu Tạo
