Áp thấp nhiệt đới là một trong các hiện tượng tự nhiên thường xuyên xảy ra với tác hại khủng khiếp của những đợt khí hậu thất thường và mưa bão. Vậy áp thấp nhiệt đới là gì? Sự khác nhau cơ bản giữa áp thấp nhiệt đới và bão nhiệt đới ra sao? Cùng Kienthuctonghop.vn tìm hiểu rõ nhất trong nội dung bài viết dưới đây.
Nội dung bài viết
Áp thấp nhiệt đới là gì?
Áp thấp nhiệt đới tên quốc tế “Tropical depression”, là một hiện tượng thời tiết hết sức phức tạp diễn ra trên biển hoặc đất liền. Nó tạo nên hiện tượng xoáy tập trung quanh một vùng áp thấp, sức gió mạnh nhất từ cấp 6 đến cấp 7 tức là từ 39 đến 61km/h.
Áp thấp nhiệt đới là gì?
Những con xoáy nhiệt đới chính là vùng gió xoáy được hình thành ở trên biển, thổi vào trung tâm theo hướng ngược chiều kim đồng hồ tạo nên dông, tố, lốc cho những đợt áp suất nhiệt đới. Khi áp thấp nhiệt đới đủ lớn mạnh sẽ hình thành bão kèm theo lượng gió và lượng hơi nước từ biển kéo vào. Tuy nhiên, một số trường hợp áp thấp nhiệt đới thường suy yếu và tan dần nên chỉ tạo nên những biến đổi nhẹ về thời tiết.
||Xem thêm: Bão là gì? Bão hình thành như thế nào, vì sao lại có bão?
Nguyên nhân hình thành áp thấp nhiệt đới
Theo tìm hiểu, nguyên nhân hình thành nên áp thấp nhiệt đới bao gồm các điều kiện bề mặt khí quyển như nhiệt độ, hơi nước, khí áp,… Do đó áp thấp nhiệt đới thường xuất hiện ở các vùng khí hậu nóng, các đại dương hay trên biển nhiệt đới.
Quá trình hình thành áp thấp nhiệt đới là: Khi một vùng không khí nóng lên các vùng xung quanh nó thì khí áp sẽ giảm dẫn đến việc hút gió từ các phía có khí áp cao hơn rồi thăng động – tạo ra hơi nước. Các ảnh hưởng của lực Coriolis – lực lệch hướng do Trái Đất tự quay sẽ khiến cho hướng gió hút vào tâm áp thấp tạo thành gió xoáy.
Sự thay đổi của 2 hướng gió ở 2 bên bán cầu
Lúc này, ở bán cầu Bắc hướng gió lệch về bên phải tạo nên xoáy nghịch nhiệt đới; còn ở bán cầu Nam thì lực Coriolis sẽ làm lệch hướng gió sang bên trái so với hướng chuyển động để hình thành xoáy thuận nhiệt đới. Sự thay đổi của 2 hướng gió xoáy ngược chiều nhau ở 2 bán cầu hình thành lên các nhiễu động điện ở các vùng khí hậu ôn đới tạo nên áp thấp nhiệt đới.
Đặc điểm chung của áp thấp nhiệt đới
Các đặc điểm chung của mỗi đợt áp suất nhiệt đới như sau:
Đặc điểm chung của áp thấp nhiệt đới
- Áp thấp nhiệt đới là một vùng xoáy với đường kính có thể lên tới hàng trăm kilomet được hình thành chủ yếu ở những vùng khí hậu nóng như biển nhiệt đới.
- Áp suất khí quyển trong bão thấp hơn nhiều so với các vùng xung quanh (dưới 1000mb).
- Áp thấp nhiệt đới đủ mạnh với sức gió và hơi nước sẽ hình thành nên bão nhiệt đới.
- Áp thấp nhiệt đới thường có sức gió xoáy từ cấp 6 đến cấp 7, tức là khoảng 63km/h.
- Không phải áp thấp nhiệt đới nào cũng tạo thành bão, tùy vào mức độ mà chúng có thể hình thành bão hoặc tan dần rồi suy yếu tạo nên những cơn mưa dông nhẹ.
||Xem thêm: Nguyên nhân hình thành gió mùa là gì?
Các tác hại do áp thấp nhiệt đới gây ra
Hiện nay, áp thấp nhiệt đới là hiện tượng tự nhiên con người có thể đưa ra các dự đoán trước khi nó dịch chuyển vào đất liền. Tuy nhiên, các tác hại của nó vẫn gây thiệt hại lớn về người và của. Cụ thể:
1. Thương vong về người
Áp thấp nhiệt đới gây ra các cơn gió giật mạnh ở vùng trung tâm kèm theo đó là mưa lớn, lốc xoáy gây lũ lụt và thương vong về người. Đặc biệt, đối với người dân sống gần khu vực biển hoặc đi đánh bắt xa bờ thì khi gặp phải những cơn áp suất nhiệt đới sẽ vô cùng nguy hiểm.
Đồng thời, áp thấp nhiệt đới còn gây lũ lụt kéo dài và nó chính là nguyên nhân gây ra các mầm bệnh do rác thải hay điều kiện môi trường gây ra.
2. Gây thiệt hại vật chất
Những thiệt hại nặng nề mà áp thấp nhiệt đới gây ra
Mưa giông do áp thấp nhiệt đới gần bờ kéo đến gây hư hỏng nhà cửa, đồ dùng điện tử trong gia đình, gia súc gia cầm hay các loại cây trồng chết,… Đối với các hộ gia đình gần biển có thể gây chìm tàu – làm mất đi nguồn thu nhập chính của người dân.
3. Ảnh hưởng mạnh đến các hoạt động sản xuất nông nghiệp
Mưa giông kéo dài khiến mực nước biển dâng cao, gây ngập lụt ven biển làm nhiễm mặn đồng ruộng gây lên ảnh hưởng trực tiếp đến các quá trình sản xuất nông nghiệp hoặc các hoạt động nuôi trồng.
4. Gây ô nhiễm các môi trường
Ngoài các thiệt hại lớn về người và của thì áp thấp nhiệt đới còn gây ô nhiễm môi trường nặng nề. Cụ thể, khi xảy ra lũ lụt thì nước dâng cao sẽ kéo theo các loại rác thải từ mọi nơi gây ô nhiễm môi trường nước, đất, không khí,… và là nguyên nhân chủ yếu phát sinh các căn bệnh lan y như ung thư.
5. Thiếu lương thực, nước sạch trong sinh hoạt
Các đợt áp thấp nhiệt đới trên biển làm mực nước biển dâng lên khiến các nguồn nước ngọt bị ảnh hưởng. Mưa gió lớn làm đổ cây, sập đường, đứt dây điện,… khiến các hoạt động mua bán, trao đổi không thể diễn ra và sinh hoạt diễn ra hết sức khó khăn.
Các cách phòng chống áp thấp nhiệt đới
Ngày nay, hiện tượng áp thấp nhiệt đới xảy ra khá phổ biến bởi sự biến đổi khí hậu trên Trái Đất. Chính vì thế, để hạn chế và phòng ngừa tối đa các thiệt hại bị gây lên bởi áp thấp nhiệt đới thì các phương án dưới đây cần được thực hiện:
1. Trồng rừng, phủ xanh Trái Đất
Tình trạng chặt phá rừng gây lên xói mòn khiến cho môi trường đất, nước, không khí bị ô nhiễm nặng nề. Việc trồng cây gây rừng sẽ hạn chế được những cơn xoáy nhiệt đới, làm giảm đi sức mạnh lớn của chúng và giảm thiệt hại về người và của. Đây chính là lý do vì sao bảo vệ rừng chính là bảo vệ cuộc sống của chúng ta.
Trồng cây – Gây rừng để phủ xanh bề mặt Trái Đất
Trồng rừng là một trong các phương án lâu dài đem lại hiệu quả thiết thực nhất trong việc bảo vệ con người, giúp môi trường trở nên xanh – sạch – đẹp.
2. Sử dụng đồ tái chế, dễ dàng phân hủy
Việc sử dụng đồ tái chế hoặc dễ phân hủy sẽ làm giảm biến đổi khí hậu và giảm khả năng hình thành áp thấp nhiệt đới. Do đó, để thực hiện phương án này thì mỗi người chúng ta nên hạn chế lượng rác thải ra bên ngoài; hạn chế sử dụng túi nilon, nhựa,… Thay vào đó thì hãy dùng các loại túi giấy, ống hút giấy, đồ dễ dàng tái chế hay phân hủy.
3. Cập nhật, theo dõi thông tin và diễn biến áp thấp nhiệt đới
Khi có dự báo về áp thấp nhiệt đới, người dân cần phải cập nhật thường xuyên các thông tin về sức gió, lượng mưa,… để có những biện pháp chống chịu hiệu quả nhất. Đặc biệt là đối với các ngư dân gần biển phải xem xét thời tiết để đánh bắt xa bờ được an toàn.
4. Xây dựng nhà cửa kiên cố, vững chắc
Áp thấp nhiệt đới thường kèm theo gió giật mạnh và mưa giông nên việc xây dựng cơ sở hạ tầng vững chắc, kiên cố để đảm bảo an toàn là vô cùng cần thiết.
5. Đảm bảo an toàn bằng nhiều phương án bổ sung
Kéo thuyền vào bờ để tránh bão, áp thấp nhiệt đới
Chuẩn bị các thiết bị cứu hộ, dự trữ lương thực và các nhu cầu yếu phẩm,… ngắt hết các nguồn điện trong gia đình để đảm bảo an toàn khi có dự đoán về áp thấp nhiệt đới. Đồng thời, người dân cũng cần chuẩn bị các thiết bị điện tử để liên lạc với cứu hộ khi nguy cấp hoặc di tán đến các nơi an toàn.
Tìm hiểu sự khác nhau giữa áp thấp nhiệt đới và bão nhiệt đới
Khi áp thấp nhiệt đới đủ mạnh do liên tục phát triển đủ năng lượng để thu hút gió và hơi nước sẽ hình thành lên bão nhiệt đới. Bão nhiệt đới là một danh từ tiếng Anh “Tropical storm” và sự khác biệt cơ bản nhất giữa áp thấp nhiệt với bão nhiệt đới chính là ở cấp gió.
Theo đó, sự phân chia cấp gió của đô đốc hải quân Francis Beautfort người Ireland thì gió được chia thành 13 cấp từ cấp 0 đến cấp 12. Cụ thể:
Căn cứ vào cấp gió để phân biệt các loại thiên tai
- Gió áp thấp nhiệt đới yếu hơn 63km/h, tức là từ cấp 6 đến cấp 7.
- Gió bão nhiệt đới mạnh hơn 64km/h hay 35 knots, là hơn cấp 8.
- Gió mạnh hơn 118km/h, tức là cấp 12 hay 64 knots được gọi là bão lớn với cuồng phong.
- Gió mạnh hơn 240km/h hay 130 knots gọi là siêu bão.
Như vậy, nội dung phía trên của bài viết chúng tôi đã giới thiệu đến các bạn áp thấp nhiệt đới là gì cũng như đặc điểm, tác hại và cách phòng ngừa áp thấp nhiệt đới. Hy vọng là các thông tin này giúp bạn đã hiểu rõ được về hiện tượng tự nhiên phổ biến này.
||Bài viết khác:
- Gió là gì? Tại sao lại có gió? Các cấp độ gió trong tự nhiên
- Mùa Đông bắt đầu từ tháng mấy? Đặc điểm Thời tiết mùa Đông
- Tại sao lại có mây?
