Mã di truyền là một trong những nhân tố quan trọng trong quá trình nghiên cứu về di truyền trong y học. Tuy nhiên, để hiểu rõ một cách tường tận thì không phải ai cũng nắm được. Vậy mã di truyền là gì? Mã di truyền có tính đặc hiệu tức là gì? Bài viết dưới đây Kiến thức Tổng hợp sẽ tổng hợp 1 cách chi tiết nhất, mời các bạn tham khảo.
Mã di truyền có tính đặc hiệu, tức là?
Nội dung bài viết
Mã di truyền có tính đặc hiệu, tức là?
Câu trả lời cho câu hỏi “Mã di truyền có tính đặc hiệu, tức là một trong bộ ba mã hóa chỉ mã hóa cho 1 loại axit amin”. Bằng những thức nghiệm, các nhà khoa học đã xác định được chính xác được cứ 3 nucleotit đứng liền nhau thì sẽ mã hóa cho 1 axit amin và có 64 bộ ba.
Để hiểu rõ về mã di truyền cũng như các đặc trưng của nó, hãy cùng Kiến thức Tổng hợp tham khảo nội dung bên dưới này nhé!
Mã di truyền là gì?
Mã di truyền là trình tự sắp xếp các Nu (nucleotit) trong gen, chúng có vai trò quyết định tới trình tự của các axit amin có trong phân tử Protein – phân tử do gen điều hòa hình thành nên.
Mã di truyền là trình tự sắp xếp các Nu trong Gen
Mã di truyền gồm bộ 3 mã gốc trên ADN cùng bộ 3 mã sao trên mARN. Ví dụ: Mã gốc 3’-TAX-5’ thì mã sao sẽ là 5’-AUG…-3’, và mã đối mã là UAX – Met
Mã di truyền chính là mã bộ ba bởi vì:
- Nếu mỗi nucleotit mã hóa 1 axit amin thì 4 nucleotit sẽ chỉ mã hóa được 4 loại axit amin.
- Cứ 2 nucleotit mã hóa 1 axit amin thì 4 nucleotit sẽ chỉ mã hóa được 42, tức là 16 bộ ba thì sẽ mã hóa được 16 loại axit amin.
- Nếu cứ 3 nucleotit mã hóa 1 axit amin thì 4 nucleotit sẽ chỉ mã hóa được 43, tức là 64 bộ ba mã hóa cho 20 loại axit amin.
Bằng các thức nghiệm thực tế, các nhà khoa học đã xác định được chính xác cứ 3 Nu đứng liền nhau thì sẽ mã hóa cho 1 axit amin cùng 64 bộ ba.
Đặc điểm của mã di truyền
Dưới đây là những đặc điểm chính của mã di truyền:
Mã di truyền có đặc điểm gì?
Mã khởi đầu và mã kết thúc
AUG là mã khởi đầu và nó đại diện cho vị trí axit amin đầu tiên. Nó nằm ở điểm cuối mRNA 5’, và cũng là mã của methionine. Do đó, axit amin đầu tiên được cấu tạo bởi chuỗi polypeptide chính là methionine.
Và tất nhiên, ở 1 số ít loài vi khuẩn thì GUG lại là mã khởi đầu. Ở sinh vật nhân thực, CUG đôi lúc cũng có tác dụng như 1 mã khởi đầu.
Mã UAA, UGA, UAG là mã kết thúc cấu tạo bởi chuỗi polypeptide, và không đại diện cho bất cứ 1 loại axit amin nào. Mà chúng sẽ tồn tại độc lập hoặc cùng nhau tại điểm cuối 3’. Bởi thế, quá trình dịch mã sẽ diễn ra từ phân tử mRNA 5’ đến 3’.
Mã không có ký hiệu
Giữa 2 mã di truyền không có bất kỳ 1 Nucleotit nào phân tách. Do đó, nó sẽ bắt đầu từ mã AUG, mỗi codon (mã bộ ba) xác định 1 axit amin, cấu tạo thành khung mã cho tới mã cuối.
Nếu thêm hoặc bớt đi 1 codon trong khung mã thì sẽ gây nên hiện tượng đột biến mã di truyền và gây nên sai lệch trong việc sắp xếp dãy axit amin.
Mã di truyền có tính thoái hóa
Mã di truyền có tính thoái hóa
Một axit amin được mã hóa bởi nhiều codon khác nhau, và tính thoái hóa này chủ yếu là do codon thứ 3 của mã có biến động. Tức là, là đặc tính mã di truyền sẽ do 2 codon trước quyết định.
Vì thế có thể nói, tính suy thoái của mã di truyền có ý nghĩa vô cùng tích cực với sự sống còn của tế bào. Chẳng hạn GCA, GCG, GCU, GCC đều đại diện cho alanine.
Mã di truyền có tính phổ biến
Axit amin giống nhau của các sinh vật khác đều được mã hóa bởi codon. Chẳng hạn, như ở ty thể người UGA không phải là mã kết thúc, mà là mã của tryptophan, AGG, AGA không phải là mã của arginine. Mà là điểm cuối thêm vào UAG và UAA, ty thể bao gồm 4 nhóm mã cuối. Methionine gồm có 2 codon, AUA và AUG.
Bảng mã di truyền
Vào năm 1966, tất cả 64 codon đã được giải mã hoàn toàn bằng thực nghiệm. Dưới đây là bảng các axit amin và codon tương ứng.
Bảng mã di truyền
Quá trình nhân đôi ADN là gì?
Trong thông tin về gen mã di truyền cùng quá trình nhân đôi ADN, thì quá trình này còn được gọi bằng 1 tên khác là tái bản ADN. Đây là quá trình thực hiện cơ chế sao chép các phân tử ADN trong chuỗi 1 lần phân bào.
Diễn biến quá trình nhân đôi ADN
Quá trình nhân đôi ADN được diễn ra theo các bước sau:
Quá trình nhân đôi ADN như thế nào?
– Bước 1: Tháo xoắn phân tử ADN
Tức là, nhờ các Enzim tháo xoắn 2 mạch đơn của ADN tách dần (hay chạc chữ Y).
– Bước 2: Tổng hợp mạch ADN mới
- Enzim ADN-polimeraza sử dụng 1 mạch làm khuôn mẫu, sau đó tổng hợp nên 1 mạch mới theo nguyên tắc bổ sung
- Trên mạch 3’ – 5’ thì mạch bổ sung sẽ được tổng hợp liên tục. Và trên mạch khuôn 5’ – 3’ mạch bổ sung được tổng hợp ngắt quãng (đoạn Okazaki) và sau đó lại nhờ Enzim nối.
– Bước 3: Tạo thành 2 phân tử ADN con
- Giống nhau và giống ADN mẹ
- Mỗi 1 ADN con đều có 1 mạch mới và được tổng hợp từ nguyên liệu của môi trường. Còn mạch còn lại của ADN mẹ sẽ được tổng hợp theo nguyên tắc bán bảo tồn.
Quá trình tái bản ADN sẽ dựa trên các nguyên tắc bất di bất dịch để tạo ra 2 ADN con từ ADN mẹ. Và tất cả những ADN con và mẹ sẽ đều giống hệt nhau và nếu có xảy ra sai số thì nó cũng ở 1 tỷ lệ cực kỳ thấp.
Ý nghĩa quá trình nhân đôi ADN
Trong di truyền học và y học, gen mã di truyền cùng quá trình nhân đôi ADN có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. Đặc biệt là quá trình nhân đôi (hay tái bản) ADN.
Ý nghĩa quá trình nhân đôi ADN
- Quá trình tái bản này được duy trì gen từ thế hệ này sang thế hệ khác. Hay nó còn gọi là đảm nhận yếu tố duy truyền. Nó đảm bảo cho sự sống được duy trì một cách liên tục và ổn định.
- Mỗi loài dù là sinh vật nhân thực hay nhân sơ đều có 1 bộ gen đặc trưng và nó tương đối ổn định. Cho nên nó đảm nhiệm chức năng truyền đạt thông tin di truyền giữa các tế bào này sang các tế bào khác.
Như vậy. trên đây là toàn bộ những thông tin chi tiết nhất về Mã di truyền có tính đặc hiệu tức là gì? Hy vọng những thông tin chia sẻ này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mã di truyền trong di truyền học.
||Bài viết liên quan khác:
- [Lời Giải] Sự cạnh tranh giữa các cá thể cùng loài sẽ làm
- Liên Kết Gen Là Gì? Thế Nào Là Nhóm Gen Liên Kết
- So Sánh Hệ Sinh Thái Tự Nhiên Và Hệ Sinh Thái Nhân Tạo
- Cơ quan tương đồng là những cơ quan như thế nào
- Xu thế toàn cầu hóa là hệ quả của yếu tố nào
