So Sánh Hệ Sinh Thái Tự Nhiên Và Hệ Sinh Thái Nhân Tạo

5 Tháng Mười, 2021 0 Thu Trà

Hệ sinh thái là một hệ thống mở vô cùng lớn trên trái đất. Nó được nghiên cứu và chia ra thành hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo. Vậy giữa hai dạng hệ sinh thái này có gì khác nhau? Cùng đọc so sánh hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo mà chúng tôi tổng hợp dưới đây.

Hệ sinh thái là gì?

Hệ sinh thái như đã nói ở trên nó là một hệ thống mở, trong hệ sinh thái có vô số quần xã sinh vật, sống ở những khu vực sống nhất định gọi là sinh cảnh. Tất cả các sinh vật, bao gồm cả sinh vật sống và sinh vật không sống sẽ cùng tồn tại và phát triển trong đó. Các quần xã sinh vật trong hệ sinh thái sẽ có ít nhiều tác động qua lại lẫn nhau để tạo nên sự cân bằng sống. Trái đất là một hệ sinh thái khổng lồ, cho tới nay con người vẫn chưa thực sự khám phá và hiểu hết tính phong phú của hệ sinh thái này.

so sánh hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo

Trái đất chính là hệ sinh thái khổng lồ

Sinh vật trong hệ sinh thái được chia ra thành nhiều nhóm gồm có: Sinh vật sản xuất -> sinh vật tiêu thụ -> sinh vật phân hủy. Các sinh vật nối nhau tạo thành chuỗi mắt xích thức ăn.

Một số ví dụ cơ bản để bạn đọc hiểu rõ hơn về hệ sinh thái:

Hệ sinh thái trong rừng mưa nhiệt đới

Các thành phần gồm có:

  • Vô sinh: Nước, đá, đất,…
  • Sinh vật sản xuất: Cây cối, tảo, rong, vi khuẩn,…
  • Sinh vật tiêu thụ: Hổ, báo, chim,…
  • Sinh vật phân giải: Nấm, giun, vi khuẩn,…
  • Trong hệ sinh thái còn có các khái niệm như: Rừng, Quần xã, Môi trường sinh thái, Quần thể sinh vật, Nhân tố sinh thái, Giới hạn sinh thái, ….

Vai trò và đóng góp của hệ sinh thái trong cuộc sống

Hệ sinh thái có vai trò vô cùng hệ trọng đối với trái đất. Cụ thể một số đóng góp của nó:

Giảm và hạn chế tác động của thiên tai: Hệ sinh thái rừng có vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu các ảnh hưởng của thiên tai, bão lũ,… đối với cuộc sống & sinh hoạt của con người.

Nguồn thức ăn dồi dào cho các sinh vật trong chuỗi mắt xích: Hệ sinh thái cung cấp nguồn lương thực, thực phẩm cho con người, hệ sinh thái càng mở rộng thì an sinh, đời sống con người càng cao.

Vì vai trò của hệ sinh thái cực kỳ quan trọng nên mỗi chúng ta cần phải nhận thức, hiểu rõ vấn đề, bảo tồn hệ sinh thái ngày một tốt hơn. Cụ thể thì:

  • Nên hiểu biết, có ý thức giữ gìn môi trường sống tự nhiên
  • Có kế hoạch cụ thể trong việc khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên tự nhiên trong hệ sinh thái
  • Tích cực trồng cây, phủ xanh rừng trống đồi trọc
  • Bảo vệ hệ sinh thái rừng ngập mặn đứng trước nguy cơ bị ảnh hưởng tiêu cực
  • Xử lý rác thải, hạn chế tối đa sử dụng các vật dụng ít phân hủy
  • Quy hoạch, phát triển nông nghiệp tốt

Hệ sinh thái tự nhiên là gì?

so sánh hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo

Hệ sinh thái tự nhiên được hiểu là hệ sinh thái phát triển và phục hồi theo tự nhiên, quy luật của cuộc sống. Trong hệ sinh thái, các quần xã sinh vật vẫn còn đủ nét hoang sơ vốn có của nó.

Thành phần của hệ sinh thái tự nhiên gồm có các yếu tố vô cơ và hữu cơ, yếu tốt vật lý

Yếu tố vô cơ: Những nguyên tố, khoáng vật có tác dụng hỗ trợ kích thích tổng hợp các tế bào sống, sinh vật sống. Yếu tố vô cơ tồn tại đa dạng ở cả ba thể: rắn, lỏng, khí.

Yếu tố hữu cơ: là những chất có vai trò kết nối, thúc đẩy quá trình sinh trưởng của sinh vật: chất mùn, protein,…

Hệ sinh thái tự nhiên cũng có các nhóm sinh vật sản xuất (chủ yếu là các sinh vật tự dưỡng). Nhóm sinh vật này giúp sản xuất các hợp chất hữu cơ từ các hợp chất vô cơ trong môi trường.

Sinh vật tiêu thụ: Chia ra làm các bậc, bậc trên sẽ lấy bậc dưới làm nguồn thức ăn chính.

Sinh vật phân hủy: Là các sinh vật có thể phân thải các sinh vật bậc cao, các loại chất hữu cơ trong môi trường thành chất vô cơ.

Hệ sinh thái tự nhiên cực kỳ mở, trong hệ sinh thái quá trình trao đổi năng lượng diễn ra vô cùng mạnh mẽ, có sự tương tác qua lại lẫn nhau. Nguồn năng lượng để thúc đẩy quá trình trao đổi, phát triển của hệ sinh thái được lấy từ mặt trời, năng lượng hóa học sinh ra trong chuỗi thức ăn. Nhiều chuỗi thức ăn hợp lại cuối cùng sẽ ra được các lưới thức ăn, tạo thành chuỗi liên kết mắt xích trong hệ sinh thái.

Hệ sinh thái nhân tạo là gì?

so sánh hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo

Hệ sinh thái nhân tạo do con người xây dựng

Trái với hệ sinh thái tự nhiên vốn có, hiện nay xuất hiện khái niệm hệ sinh thái nhân tạo, do con người tạo ra. Đây là hệ sinh thái không tồn tại trong tự nhiên, khá đa dạng về kích thước, cấu trúc. Chúng được xây dựng trong các nhà kính, các bể thủy sinh, khu định cư,… biệt lập với môi trường tự nhiên bên ngoài.

Trong hệ sinh thái nhân tạo, con người sẽ quyết định xem nên trồng, nuôi những gì để sử dụng vào mục đích của mình. Thông thường hiện nay chúng ta thường thấy đó là việc trồng rau, nuôi súc vật trong nhà kính, trang trại.

Hệ sinh thái nhân tạo thường không có tính ổn định, tồn tại trong một khoảng thời gian nhất định và phải dựa hoàn toàn vào sự chăm sóc của người. Chỉ cần thiếu sự chăm sóc của con người một thời gian ngắn, hệ sinh thái này có thể bị suy thoái, phá hủy.

So sánh hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo chi tiết

so sánh hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo

So sánh hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo

Hệ sinh thái có nhiều đóng góp trong thực tiễn cuộc sống. Tuy nhiên không phải ai cũng có thể chỉ ra được điểm giống và khác nhau giữa hai khái niệm hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo. Nếu bạn đang tìm kiếm sự so sánh này, cùng tìm hiểu với chúng tôi:

Giống nhau

 – Cả hai hệ sinh thái đều có các đặc điểm chung về thành phần, lối sống sinh trưởng, một số mắt xích thức ăn. 

 – Đều có các thành phần vô cơ, hữu cơ, yếu tố vật lý

 – Đều phát triển và sinh trưởng trong một sinh cảnh nhất định, tạo thành quần xã

 – Sinh vật sống trong cả hai môi trường đều có tác động nhất định qua lại lẫn nhau, tạo thành các chuỗi mắt xích thức ăn

Khác nhau

Một số điểm khác nhau của hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo gồm có:

 

Hệ sinh thái tự nhiên

Hệ sinh thái nhân tạo

Thành phần loài

 – Thành phần loài và kích thước hệ sinh thái rất đa dạng

 – Có số lượng hạn chế về thành phần loài, kích thước có hạn

Tính ổn định

 – Có tính ổn định cực kỳ cao, ít bị tác động, ít bị dịch bệnh

 – Thường khá bất ổn, rất dễ bị tác động bởi nhiều yếu tố, khả năng bị dịch bệnh cao

Mức độ sinh trưởng

 – Sự sinh trưởng ở mức bình thường

 – Sự sinh trưởng của các cá thể nhanh chóng

Năng suất sinh học

 – Năng suất sinh học thấp

 – Năng suất sinh học siêu cao

Chăm sóc

 – Không cần sự chăm sóc, tự sinh trưởng & phát triển

 – Bắt buộc cần có sự chăm sóc của con người

Các thông tin trên đã giúp bạn có thêm cái nhìn tổng quát về hai khái niệm hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo. Những so sánh hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo sẽ là kiến thức tiền đề để bạn học tốt hơn môn Sinh học ở cấp THPT. Muốn học tốt bộ môn này, chúng ta chỉ cần có thái độ chăm chỉ học hỏi, những kiến thức trong sách vở sẽ được áp dụng tốt hơn khi chúng ta quan sát, tìm hiểu cả trong thực tế. Chúc các bạn học thật tốt bộ môn này nhé.

||Ôn tập kiến thức:

Bài viết liên quan