Thiên nhiên vùng núi Đông Bắc khác với Tây Bắc ở điểm gì?

6 Tháng Mười Hai, 2021 0 Thu Trà

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn tới thiên nhiên ở nước ta có sự phân hóa đa dạng và tiêu biểu là vùng Đông Bắc và Tây Bắc. Vậy, thiên nhiên vùng núi Đông Bắc khác với Tây Bắc ở điểm nào, hãy cùng Kiến thức Tổng hợp đi tìm hiểu nhé!

thiên nhiên vùng núi đông bắc khác với tây bắc ở điểm

Thiên nhiên vùng núi Đông Bắc khác với Tây Bắc ở điểm nào?

Khái quát sự phân hóa thiên nhiên của nước ta

Từ biển vào đất liền, từ Đông sang Tây, thiên nhiên nước ta sẽ có sự phân hóa thành 3 dải rõ rệt. 

Vùng biển và thềm lục địa

Vùng biển nước ta có diện tích lớn gấp 3 lần diện tích đất liền. Động rộng hẹp, độ nông – sâu của thềm lục địa có mối quan hệ chặt chẽ với vùng đồng bằng và vùng đồi núi kề bên. Và nó cũng sẽ có sự thay đổi theo từng đoạn bờ biển.

Thiên nhiên vùng biển nước ta rất đa dạng và giàu có. Và tiêu biểu cho thiên nhiên vùng biển nhiệt đới ẩm gió mùa.

Vùng đồng bằng ven biển

Thiên nhiên của vùng đồng bằng nước ta thay đổi tùy nơi và thể hiện mối quan hệ chặt chẽ với đất đồi núi phía Tây cùng vùng biển phía Đông. Đồng bằng Đông Nam Bộ và Bắc Bộ mở rộng với các bãi triều thấp phẳng, thềm lục địa nông, rộng; phong cảnh thiên nhiên xanh tươi, trù phú; thay đổi theo mùa.

Dải đồng bằng ven biển Trung Bộ hẹp ngang và thường bị chia cắt thành những đồng bằng nhỏ, đường bờ biển khúc khuỷu với thềm lục địa thu hẹp và tiếp giáp với vùng biển sâu. 

Các dạng địa hình bồi tụ, mài mòn và xen kẽ nhau, các đầm pha và cồn cát khá phổ biến, thiên nhiên khá khắc nghiệt và đất đai kém màu mỡ nhưng giàu tiềm năng du lịch và thuận lợi cho việc phát triển các ngành kinh tế biển.

Vùng đồi núi

Sự phân hóa thiên nhiên theo phía Đông – Tây ở vùng đồi núi rất phức tạp và chủ yếu do sự tác động của gió mùa cùng hướng của các dãy núi. 

Nếu như thiên nhiên của vùng núi Đông Bắc có sắc thái cận nhiệt đới gió mùa thì ở vùng núi thấp phía Nam Tây Bắc sẽ có cảnh quan thiên nhiên nhiệt đới gió mùa. Còn ở vùng núi cao Tây Bắc lại có cảnh quan thiên nhiên giống như vùng ôn đới.

Đặc điểm thiên nhiên vùng núi Đông Bắc

thiên nhiên vùng núi đông bắc khác với tây bắc ở điểm nào

Vùng núi Đông Bắc có địa hình đồi núi thấp và các dãy núi thường có hướng vòng cung

Vùng núi Đông Bắc có địa hình đồi núi thấp chiếm ưu thế, hướng vòng cung của các dãy núi, đồng bằng mở rộng, thung lũng sông lớn. Vì thế, khi gió mùa Đông Bắc hoạt động mạnh tạo nên mùa đông lạnh và làm hạ thấp đai cao cận nhiệt đới. Điều này tạo nên nhiều loài thực vật đa dạng cùng sự thay đổi cảnh quan thiên nhiên theo mùa.

Thiên nhiên ở vùng núi Đông Bắc cũng mang sắc thái cận nhiệt đới gió mùa. Với địa hình bờ biển đa dạng, có nhiều nơi thấp, bằng phẳng, nơi có nhiều vịnh, đảo, quần đảo.

Và tại đây cũng có cả vùng biển có đáy nóng, tuy nhiên vẫn có vịnh nước sâu nên rất thuận lợi cho việc phát triển kinh tế biển.

||Xem thêm: Chứng minh EU là trung tâm kinh tế hàng đầu thế giới

Đặc điểm thiên nhiên vùng núi Tây Bắc

thiên nhiên ở vùng núi đông bắc khác với tây bắc ở điểm

Vùng núi Tây bắc có nhiều dãy núi cao chạy theo hướng Tây Bắc – Đông Nam

Tây Bắc là khu vực có địa hình cao nhất cả nước, nó nằm ở phía Tây của miền núi trung du phía Bắc và nằm giữa sông Cả và sông Hồng. Địa hình chủ yếu ở đây là những dãy núi cao và chạy theo hướng Tây Bắc – Đông Nam.

Phía Đông thì có dãy Hoàng Liên Sơn cao đồ sộ cùng đỉnh Phanxipang cao 3143 mét. Còn phía Tây là địa hình núi trung bình của các dãy núi chạy dọc theo biên giới Việt Lào.

Ở giữa là những cao nguyên và sơn nguyên đá vôi từ Phong Thổ tới Mộc Châu. Và xen giữa là các núi là các thung lũng sông như sông Mã, sông Đà, sông Chu,…

Các đỉnh núi cao của vùng Tây Bắc như Phanxipang 3143 mét; Phu Luông 2445 mét; Pu Trà 2504 mét; PusiLung 3076 mét;….

Chính những đặc điểm này đã tạo nên sự phân hóa khí hậu của vùng Tây Bắc:

  • Phân hóa theo chiều Đông – Tây giữa vùng với vùng Đông Bắc mà ranh giới là dãy Hoàng Liên Sơn.
  • Phân hóa khí hậu theo độ cao: Điển hình là các khu vực có địa hình cao như dãy núi chạy dọc biên giới Việt Lào, dãy Hoàng Liên Sơn,…
  • Ngoài ra, nó còn tạo nên kiểu khí hậu thung lũng núi cao phân bố dọc theo các thung lũng sông Đà, sông Hồng.

Tây Bắc là vùng núi cao nhất ở nước ta có nhiều dãy núi cao đồ sộ. Do đó, khí hậu lạnh ở đây chủ yếu là do độ cao của địa hình.

So sánh đặc điểm vùng núi Tây Bắc với Đông Bắc

Dưới đây là một số đặc điểm vùng núi Đông Bắc với Tây Bắc:

Đặc điểm

Vùng núi Đông Bắc

Vùng núi Tây Bắc

Phạm vi

 – Vùng núi Đông Bắc nằm ở phía Tả Ngạn của Sông Hồng. Tức là từ dãy Con Voi tới vùng đồi ven biển Quảng Ninh.

 – Vùng núi Tây Bắc nằm từ hữu ngạn sông Hồng tới sông Cả.

Hướng núi

 – Có hướng chủ yếu là hướng vòng cung, cánh cung sông Gâm, Bắc Sơn, Ngân Sơn, Đông Triều.

 – Có hướng Tây Bắc – Đông Nam. Dãy Bạch Mã, Hoàng Liên Sơn.

Độ cao

 – Địa hình đồi núi thấp chiếm ưu thế với độ cao trung bình từ 500 – 1000m.

 – Có một số đỉnh cao trên 2000m thường phân bố ở thượng nguồn sông Chảy.

  – Có địa hình đồi núi cao và tiêu biểu tiêu biểu là đỉnh Phanxipang – đỉnh núi cao nhất Việt Nam.

Các dạng địa hình

 – Có 4 cánh cung lớn là Đông Triều, Bắc Sơn, Ngân Sơn, sông Gâm.

 – Một số dãy núi cao nằm ở thượng nguồn của sông Chảy

 – Giáp với biên giới Việt – Trung là địa hình cao của những khối núi đá vôi Cao Bằng, Hà Giang.

 – Trung tâm là những vùng đồi núi thấp từ 500 – 600m

 – Nằm giữa đồng bằng là khu vực vùng đồi trung du thấp dưới 100m 

 – Các dòng sông chảy theo hướng cánh cung là sông Lục Nam, sông Thương, sông Cầu.

Có 3 mạch núi chính:

  • Phía Đông vùng núi Tây Bắc có dãy Hoàng Liên Sơn
  • Phía Tây là núi cao trung bình với dãy sông Mã dọc theo biên giới Việt – Lào. 
  • Ở giữa thấp hơn là những dãy núi xen lẫn các cao nguyên đá vôi, sơn nguyên,…
  • Nối tiếp là vùng đồi núi Thanh Hóa và Ninh Bình.
  • Các bồn trũng mở rộng thành những cánh đồng
  • Nằm giữa các dãy núi là thung lũng sông cùng hướng Tây Bắc – Đông Nam như sông Chu, sông mã, sông Đà.

Hình thái

 – Hình thái vùng núi Đông Bắc thường có đỉnh tròn, sườn thoải và thung lũng mở rộng.

 – Hình thái vùng núi Tây Bắc có đỉnh nhọn, sườn dốc và thung lũng sâu.

Thiên nhiên vùng núi Đông Bắc khác với Tây Bắc ở điểm nào?

Để giúp bạn đọc dễ hình dung thiên nhiên vùng núi Đông Bắc khác với Tây bắc ở điểm gì, chúng tôi đã lập bảng so sánh dưới đây:

Tiêu chí

Vùng núi Đông Bắc

Vùng núi Tây Bắc

Phạm vi địa lý

Vùng núi Đông Bắc nằm ở phía tả ngạn của Sông Hồng.

Nằm ở hữu ngạn của sông Hồng

Khí hậu

Khí hậu có tính chất cận nhiệt đới gió mùa có đông lạnh, đến sớm và kết thúc muộn.

Phía Nam mang tính chất nhiệt đới gió mùa với vùng núi cao giống vùng ôn đới, và có mùa đông đến muộn, kết thúc sớm.

Thảm thực vật & sinh vật

Mang tính chất cận nhiệt

Mang tính chất ôn đới và nhiệt đới.

Nguyên nhân dẫn tới sự đối lập giữa thiên nhiên vùng núi Đông Bắc và Tây Bắc 

Thiên nhiên vùng đồi núi Việt Nam đã có sự phân hóa rõ rệt đa dạng từ Đông sang Tây bởi 3 nguyên nhân chính sau:

  • Độ cao của địa hình và đồi núi
  • Tác động của gió mùa
  • Hướng địa hình
thiên nhiên vùng đồi núi đông bắc khác với tây bắc ở điểm

Nguyên nhân dẫn tới sự khác biệt giữa vùng núi Đông Bắc và Tây Bắc

Cụ thể:

Gió mùa Đông Bắc thổi xuống miền Bắc và bị chặn lại bởi dãy Hoàng Liên Sơn to và đồ sộ nhất nước ta. Đồng thời, 4 cánh cung lớn gồm Ngân Sơn, Đông Triều, Sông Gâm, Bắc Sơn giống như 4 cái phễu để đón gió mùa Đông Bắc, tạo điều kiện cho gió mùa tác động vào sâu bên trong nội địa.

Do hút nhiều đợt gió lớn, vùng núi Đông Bắc sẽ trở thành vùng núi lạnh nhất nước ta, có mùa đông đến sớm và kết thúc muộn. Mặt khác, ở vùng Tây Bắc do dãy Hoàng Liên Sơn nên nó sẽ ngăn cản sự ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc tràn về. Vì thế, vùng núi Tây Bắc cũng có mùa đông lạnh, nhưng sẽ đến muộn hơn và kết thúc sớm hơn so với vùng Đông Bắc.

Mùa đông lạnh của vùng núi Tây Bắc chủ yếu là do độ cao của địa hình. Nên cảnh sắc thiên nhiên ở đây sẽ mang tính chất ôn đới. Còn phần khu vực phía Nam của vùng núi Tây Bắc thì cảnh sắc thiên nhiên mang tính chất nhiệt đới gió mùa đặc trưng.

Trên đây là những thông tin chia sẻ về thiên nhiên vùng núi Đông Bắc khác với Tây Bắc ở điểm gì? Nếu bạn có bất cứ điều gì thắc mắc, hãy để lại bình luận dưới bài viết này để chúng tôi hỗ trợ nhé!

||Bài viết liên quan khác:

Bài viết liên quan