Trận Tào Tháo đánh Viên Thiệu không chỉ quyết định sự sống còn của hai triều mà còn thể hiện rõ nét về tham vọng, tài năng chiến lược và những âm mưu đen tối trong cuộc chính trị Trung Hoa thời Tam Quốc. Thông tin qua bài viết sau cùng Kiến Thức Tổng Hợp tìm hiểu kỹ hơn một sự kiện lịch sử quan trọng này.
Nội dung bài viết
Tào Tháo đánh Viên Thiệu ở trận nào? Nguyên nhân trận đánh
Tào Tháo đánh Viên Thiệu trong trận Quan Độ vào năm 200. Nguyên nhân của trận đánh có thể được tóm gọn trong những yếu tố sau:
Tam quốc diễn nghĩa Tào Tháo đánh Viên Thiệu – Cuộc đấu đầu khốc liệt
Nguyên nhân chung
- Cạnh tranh lãnh thổ: Cả hai đều muốn mở rộng và kiểm soát lãnh thổ của mình. Cuộc cạnh tranh về lãnh thổ đã dẫn đến xung đột giữa họ khi cả hai cố gắng mở rộng quyền ảnh hưởng của mình và loại bỏ đối thủ cạnh tranh.
- Khao khát thống nhất Trung Quốc: Cả Viên Thiệu và Tào Tháo đều có khát khao thống nhất Trung Quốc dưới triều đại của mình. Họ xem mình là người có khả năng thống trị và không thể chấp nhận sự tồn tại của đối thủ mạnh như nhau.
Nguyên nhân riêng của Viên Thiệu đánh Tào Tháo
- Sức mạnh của Tào Tháo: Tào Tháo đã đánh bại và loại trừ nhiều đối thủ mạnh trước đó như Lưu Bị và Công Tôn Toản. Điều này khiến Viên Thiệu thấy mình có thể bị loại bỏ nếu không hành động ngay lập tức.
- Khao khát tiêu diệt đối thủ lớn: Viên Thiệu muốn tận dụng cơ hội để đánh bại Tào Tháo khi hắn đang ở đỉnh cao của sự nghiệp quân sự. Ông thấy rằng Tào Tháo đã trở thành đối thủ lớn nhất và cần phải loại bỏ hắn trước khi hắn trở nên quá mạnh.
Nguyên nhân riêng của Tào Tháo đánh Viên Thiệu
- Chiến lược quân sự: Tào Tháo đã đánh bại nhiều đối thủ và xây dựng một lực lượng quân sự mạnh mẽ. Ông muốn tận dụng thời điểm này để tiến hành chiến dịch chống lại Viên Thiệu, người ông xem là đối thủ nguy hiểm nhất.
- Xây dựng đế quốc: Tào Tháo muốn xây dựng một đế quốc mạnh mẽ dưới triều đại của mình và cần phải loại bỏ mọi đối thủ tiềm năng, trong đó có Viên Thiệu.
Cả Viên Thiệu và Tào Tháo đều khao khát thống nhất Trung Quốc và đoạt quyền lực tối cao. Cuộc cạnh tranh giữa họ xuất phát từ nguyên nhân sâu xa này và sự tồn tại của một đối thủ nguy hiểm đối với mục tiêu của mỗi người.
Tương quan lực lượng trận đánh Tào Tháo và Viên Thiệu
Sự tương quan lực lượng trong trận đánh Quan Độ được ghi ghép lại như sau:
Viên Thiệu
Nhờ thế lực có gia đình 3 đời làm Tam công nhà Hán nên Viên Thiệu nhanh chóng xây dựng được thế lực lớn mạnh.
Ảnh Viên Thiệu trong phim
Năm 190, ông dẫn đầu 11 đạo chư hầu tiến hành chiến dịch chống lại Đổng Trác. Sau khi giải tán 11 đạo chư hầu này, Viên Thiệu đã sử dụng chiến lược chiếm Ký châu và tiêu diệt các thế lực khác để kiểm soát Tinh châu, U châu, Thanh châu và toàn bộ vùng Hà Bắc. Lực lượng quân đội của Viên Thiệu đã trở nên mạnh mẽ với sự hỗ trợ của các mưu sĩ tài năng như Thư Thụ và Điền Phong, cùng với những tướng lĩnh xuất sắc như Nhan Lương và Văn Xú. Viên Thiệu có sự hỗ trợ lớn từ con trai mình, Viên Thuật.
Tuy nhiên, Viên Thiệu cũng có nhược điểm. Ông thiếu quyết đoán, không phải lúc nào cũng có tài lãnh đạo, và thường nghi ngờ người xung quanh, gây mâu thuẫn trong nội bộ. Ngoài ra, lực lượng quân đội của Viên Thiệu, mặc dù đông đảo, nhưng thiếu sự tinh nhuệ và thiếu tướng tài.
Về quân số, các nguồn lịch sử có sự đánh giá khác nhau. Tuy nhiên, có thông tin cho rằng lực lượng của Viên Thiệu có thể lên đến vài chục nghìn quân, và sau đó, ông đã lựa chọn khoảng chục nghìn quân tinh nhuệ và một vạn quân kỵ cho cuộc chiến. Nếu xem xét tỷ lệ, số lực lượng này có thể đạt tới hàng trăm nghìn quân.
Tào Tháo
Tào Tháo cũng đã xây dựng một lực lượng mạnh mẽ và tạo ra thế lực của riêng mình. Ông đã tham gia chiến dịch chống lại Đổng Trác cùng với 11 đạo chư hầu và sau đó tiếp tục chiêu mộ quân mã, tài năng và tiêu diệt các thế lực đối thủ như Lý Thôi, Quách Dĩ. Ông đã đón Hán Hiến Đế về Hứa Xương và lấy danh nghĩa Hoàng đế nhà Hán để đe dọa các thế lực đối đầu khác.
Ảnh Tào Tháo trong phim
Tào Tháo cũng có mưu sĩ tài năng như Quách Gia, Tuân Du, Tuân Úc, Trình Dục, Giả Hủ và nhiều tướng lĩnh xuất sắc như Hứa Chử, Trương Liêu, Từ Hoảng, Hạ Hầu Đôn, Hạ Hầu Uyên, Tào Nhân, Vu Cấm, và Nhạc Tiến.
Mặc dù lực lượng quân đội của Tào Tháo không đông như của Viên Thiệu, nhưng ông đã mở rộng địa bàn kiểm soát và chiến thắng nhiều đối thủ, bao gồm Trương Tú, Lã Bố, và Lưu Bị.
Số lượng quân đội của Tào Tháo không được ghi rõ trong sử sách, nhưng ước đoán là ông có ít nhất 4 vạn quân, và có thể nhiều hơn khi ông kiểm soát được nhiều địa bàn sau các chiến thắng.
Tóm lại, cả Tào Tháo và Viên Thiệu đã xây dựng lực lượng quân đội mạnh mẽ trong cuộc chiến ở Quan Độ, và dù số lượng quân đội có sự khác biệt, cả hai bên đều có những lợi thế và nhược điểm riêng.
Diễn biến trận đánh Tào Tháo và Viên Thiệu
Dưới đây là một tóm tắt về diễn biến của cuộc chiến này:
Chiến dịch Bạch Mã
Viên Thiệu tập hợp các tướng lãnh và mưu sĩ để xem xét chiến lược tốt nhất. Sau cùng, ông quyết định theo đề nghị của Thẩm Phối, tiến thẳng vào Hứa Xương.
Chiến dịch Bạch Mã – Mở màn trận Tào Tháo đánh Viên Thiệu
Với kế hoạch này, ông đã chọn 10 vạn binh, một vạn ngựa chiến, và tám nghìn kỵ binh người Hồ để tiến xuống phía Nam, tấn công Hứa Xương.
Năm 200, sau khi Lưu Bị thất bại và đầu hàng, Viên Thiệu đã quyết định đối đầu trực tiếp với Tào Tháo. Ông tổ chức quân đội tại Lê Dương và sai Trần Lâm để trình bày tội danh của Tào Tháo.
Sau đó, Viên Thiệu chia quân thành hai phần. Một phần tấn công thành Bạch Mã, trong khi phần còn lại đóng quân tại bến Diên Tân. Vào tháng 4 năm 200, Tào Tháo dẫn đội quân của mình, bao gồm Trương Liêu và Quan Vũ, để giải cứu Bạch Mã và cũng phân tán sự chú ý của Viên Thiệu bằng việc tiến quân đến Diên Tân. Thiệu đã tăng cường lực lượng cho Diên Tân mà không để ý đến Bạch Mã. Tào Tháo tận dụng cơ hội này tấn công mạnh ở Bạch Mã và sai Quan Vũ ra trận, kết quả là họ giết chết Nhan Lương, một tướng quan của Viên Thiệu, và giải cứu thành Bạch Mã.
Vào tháng 5 năm 200, Tào Tháo cùng Quan Vũ và Trương Liêu tiến theo sông Hoàng Hà về phía tây để cứu Diên Tân. Viên Thiệu cùng Lưu Bị và Văn Xú mang quân đuổi theo họ. Tào Tháo đã đánh bại Viên Thiệu một lần nữa và giết chết Văn Xú. Do lực lượng nên ông rút quân về phía nam Tế Thủy, tức là bến Quan Độ, trong khi Viên Thiệu đóng quân ở Diên Tân.
Sau trận Diên Tân, hai bên tạm ngưng chiến đấu. Lưu Bị thấy rằng Viên Thiệu không đủ tài năng để đối phó với Tào Tháo, nên ông quyết định rời đi để tái xây dựng lực lượng của mình. Quan Vũ, sau khi đã lập công và trả ơn Tào Tháo, cũng rời khỏi cuộc chiến để tìm Lưu Bị. Cuối cùng, họ tái hợp cùng Trương Phi ở Nhữ Nam. Lực lượng này đã quyết định đánh vào Hứa Đô, tuy nhiên, họ thất bại và sau đó chạy trốn đến Kinh Châu theo Lưu Biểu.
Chiến sự Quan Độ
Sau một thời gian tạm nghỉ để điều quân hai, phe quân đối đầu một lần nữa tại Quan Độ vào tháng 8 của năm đó. Cuộc chiến kéo dài hơn 100 ngày.
Viên Thiệu, sau khi thất bại và mất hai tướng quân, đã điều đại quân đến Dương Vũ, phía tây bắc Trung Mâu. Họ tiến vào đồi cát dọc theo bờ sông và xây dựng hàng chục doanh trại, kéo dài từ phía đông sang phía tây, nhằm bao vây và tiêu diệt quân của Tào Tháo.
Tào Tháo đánh bại Viên Thiệu
Tào Tháo không rút quân. Thay vào đó, ông chia quân thành nhiều đội nhỏ để đối phó với cuộc tấn công của Viên Thiệu. Mặc dù quân số của ông ít hơn nhiều, nhưng ông đã tận dụng địa hình và chiến thuật để đối phó với quân của Viên Thiệu.
Trong quá trình đánh nhau, Viên Thiệu đã sử dụng các chiến thuật đặc biệt. Ông xây dựng các chòi gỗ trên dãy núi để bắn xuống doanh trại của quân Tào Tháo. Quân Tào Tháo đã phải sử dụng thuẫn gỗ để che chắn khỏi các tên bắn của địch. Tào Tháo cũng sử dụng xe bắn đá mạnh, có khả năng bắn ra những viên đá nặng hàng chục cân bay xa hơn 300 mét, làm hủy hoại các chòi gỗ của đối phương.
Viên Thiệu cũng đã sử dụng chiến thuật đào địa đạo để tấn công doanh trại của quân Tào Tháo. Tuy nhiên, Tào Tháo đã phát hiện và xử lý các đào địa đạo này một cách thông minh.
Cuộc chiến kéo dài hơn 100 ngày, khiến quân đội của Tào Tháo dần hết lương thực. Ông đã đã hỏi đến ý kiến của Tuân Úc, người đang trấn thủ ở Hứa Xương. Tuân Úc đã viết thư khuyên Tào Tháo nên kiên trì và không rút lui, dựa vào ví dụ của cuộc chiến giữa Sở và Hán tại Huỳnh Dương và Thành Cao. Ông cho rằng Lưu Bang và Hạng Võ không từ bỏ, vì ai rút lui trước sẽ chịu tổn thất lớn hơn. Tuân Úc cũng nhấn mạnh rằng Tào Tháo có lợi thế trong việc nắm giữ đất và kiểm soát cầu nối với đối phương.
Cuối cùng, cuộc chiến tại Quan Độ đã kết thúc với thất bại và rút lui của Viên Thiệu. Ông đã mất kho lương và nhiều tướng quân. Hơn 7 vạn quân của ông đã đầu hàng Tào Tháo. Tào Tháo đã thực hiện một hành động đáng sợ bằng việc chôn sống hàng ngàn binh sĩ của Viên Thiệu, để đe dọa tinh thần của quân địch.
Ý nghĩa trận chiến Tào Tháo đánh bại Viên Thiệu
Trận Quan Độ đánh dấu sự suy yếu và từ đó đi tới chấm dứt hoàn toàn quyền lực của tập đoàn phong kiến Viên Thiệu, mở đường cho Tào Tháo làm chủ cả miền Bắc Trung Quốc, chiếm thế thượng phong trong cục diện “quần hùng” khi đó.
Ý nghĩa trận chiến Tào Tháo đánh bại Viên Thiệu
Viên Thiệu sau tiếp tục thất bại ở Thương Đình, qua đời 2 năm sau đó. Ba người con của Viên Thiệu là Viên Thượng, Viên Hy, Viên Đàm tranh giành quyền lực đánh nhau, lần lượt bị Tào Tháo tiêu diệt.
Trận Quan Độ còn cho thấy tài năng quân sự tuyệt vời của Tào Tháo và sự yếu kém về khả năng lãnh đạo và quân sự của Viên Thiệu đồng thời để lại bài học lớn về lấy ít chống đông, lấy yếu thắng mạnh.
Trên đây là những thông tin về trận đánh giữa Tào Tháo với Viên Thiệu mà chúng tôi đã tổng hợp lại. Có thể thấy rằng, cuộc chiến Tào Tháo đánh Viên Thiệu thất bại thảm hại tại Quan Độ để lại những dấu ấn sâu sắc về sự cạnh tranh, tài năng và âm mưu trong lịch sử Trung Quốc.
