Taluy là gì? Tại sao tính toán taluy lại vô cùng quan trọng trong ngành xây dựng? Nếu bạn đang thắc mắc về khái niệm này thì có thể xem thêm thông tin được cung cấp trong bài viết dưới đây.
Taluy là một thuật ngữ vô cùng quen thuộc trong ngành xây dựng cầu đường
Nội dung bài viết
Taluy là gì?
Taluy là một thuật ngữ thường được sử dụng trong ngành xây dựng cầu đường. Taluy có nguồn gốc từ tiếng Pháp, “talus”, có nghĩa là những con dốc nghiêng so với mặt phẳng ngang. Nếu bạn chưa hiểu bờ Taluy là gì hay mái Taluy là gì thì đây chính là khái niệm được dùng cho các thuật ngữ này.
Taluy được chia làm hai loại là taluy âm và taluy dương. Taluy âm chính là phần mái dốc được tính từ mặt đường trở xuống, trái ngược thì taluy dương chính là phần mái dốc tính từ mặt đường đi lên.
Ví dụ dễ hiểu hơn, khi bạn đang đứng ở một đoạn đường đèo thì phần taluy âm chính là phần sườn dốc từ mặt đường đi xuống vực, còn phần taluy dương là phần sườn dốc từ mặt đường lên trên đỉnh núi.
Độ dốc của taluy thường được xác định bằng hai loại ký hiệu: % và tỉ lệ 1:n. Độ dốc của taluy càng lớn thì sự mất ổn định và nguy hiểm sẽ càng cao. Để đảm bảo an toàn cho đoạn đường đèo, người thiết kế phải giới hạn độ dốc của đèo hoặc thực hiện các biện pháp gia cố phù hợp.
Taluy tiếng Anh là gì?
Taluy tiếng Anh là gì? Đây là một câu hỏi thú vị. Taluy là một từ tiếng Việt có nghĩa là độ nghiêng, sườn dốc, mái dốc, con dốc nghiêng so với mặt phẳng ngang. Taluy trong tiếng Anh có thể được dịch là “slope”, tức là một mặt phẳng mà có một phía cao hơn phía còn lại.
Taluy được chia làm hai loại là âm và dương
Taluy âm là gì?
Cùng tham khảo khái niệm và thông tin xoay quanh Taluy âm dưới đây nhé.
Khái niệm
Như đã nói ở trên, Taluy âm là một thuật ngữ trong ngành xây dựng cầu đường, chỉ phần mái dốc tính từ mặt đường trở xuống. Taluy âm thường được gặp ở những đoạn đường cao hơn mặt đất ban đầu hoặc đường được làm bên cạnh vực sâu, hồ nước, …
Taluy âm có thể gây nguy cơ sạt lở, sụt lún, đứt đường nếu không được thiết kế và gia cố tốt. Sạt lở taluy âm có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho tính mạng và tài sản của người dân, cũng như ảnh hưởng đến giao thông và an ninh quốc gia.
Làm sao để tránh việc sạt lở taluy âm?
Để phòng tránh sạt lở taluy âm, bạn có thể tham khảo một số biện pháp sau đây:
- Theo dõi thông tin cảnh báo lũ quét, sạt lở đất và sơ tán kịp thời khi có dấu hiệu nguy hiểm.
- Không đi qua và lại gần quanh khu vực sạt lở đất hoặc khu vực có nước đang lên, dòng chảy mạnh.
- Không được xây nhà ở các khu vực đã từng xảy ra hiện tượng như lũ quét, sạt lở đất; bạn cũng nên tránh các khu vực ven sông, suối, sườn dốc, hoặc gần mái dốc đường giao thông vì nguy hiểm.
- Gia cố nhà cửa, đập tạm, tiến hành khơi thông dòng chảy trước mùa mưa lũ đến để đảm bảo an toàn.
- Bảo vệ bề mặt mái dốc bằng cách trồng cỏ vetiver, sử dụng vật liệu địa kỹ thuật, lát mái bằng đá hộc hoặc các tấm bê tông đúc sẵn.
>>> Xem thêm áp suất khí quyển là gì? tầm quan trọng của áp suất khí quyển với trái đất
Taluy dương là gì?
Dưới đây là khái niệm và phân loại Taluy dương nếu bạn chưa nắm rõ thuật ngữ này.
Khái niệm
Taluy dương thường được tạo ra khi đào vét mặt đất ban đầu để xây dựng phần lòng đường, làm cho mặt đường thấp hơn so với nền đất xung quanh. Taluy dương có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo ổn định và an toàn cho các công trình giao thông được xây dựng trên đường đèo.
Taluy dương có độ dốc lớn, nếu không được thiết kế và gia cố tốt sẽ dễ bị sạt lở, gây nguy hiểm cho người và phương tiện di chuyển trên đường. Taluy dương cũng có tác dụng giảm thiểu sự xói mòn của đất, tạo cảnh quan đẹp cho đường đèo.
Taluy dương có bao nhiêu loại?
Taluy dương có thể được chia thành nhiều loại khác nhau dựa trên các tiêu chí như độ dốc, vật liệu, phương pháp gia cố, mục đích sử dụng… Một số ví dụ về các loại taluy dương là:
- Taluy dương tự nhiên: là taluy dương được hình thành do quá trình tự nhiên như địa chất, thời tiết, sinh học… Ví dụ như taluy dương của núi, đồi, bờ sông, bờ biển…
- Taluy dương nhân tạo: là taluy dương được con người tạo ra nhằm mục đích xây dựng, khai thác, bảo vệ… Ví dụ như taluy dương của đường cao tốc, đường sắt, đập nước, bờ kè, bãi rác…
- Taluy dương đất: là taluy dương được làm bằng đất hoặc có thành phần chủ yếu là đất. Taluy dương đất có thể được phân loại theo độ dốc, độ ổn định, độ thấm, độ cứng, độ bền…
- Taluy dương đá: là taluy dương được làm bằng đá hoặc có thành phần chủ yếu là đá. Taluy dương đá có thể được phân loại theo kích thước, hình dạng, cấu trúc, độ bền, độ ổn định của đá…
- Taluy dương cỏ: là taluy dương được trồng cỏ hoặc có thành phần chủ yếu là cỏ. Taluy dương cỏ có thể được phân loại theo loại cỏ, độ phủ, độ bám dính, độ ổn định, độ bền của cỏ…
Những lưu ý bạn cần biết khi thiết kế taluy âm taluy dương
Khi thiết kế cầu đường thì người ta sẽ cần lưu ý trong việc tính toán taluy
Taluy là một bộ phận quan trọng trong thiết kế xây dựng cầu đường, đặc biệt là ở những vùng đèo cao. Khi thiết kế taluy, bạn cần lưu ý những điểm sau:
- Xác định độ dốc của taluy theo hai loại ký hiệu: % và tỉ lệ 1:n. Với loại đơn vị là % thì độ dốc của taluy được xác định bằng công thức: i (%) = [Độ cao : Khoảng cách nằm ngang] x 100. Còn với loại ký hiệu 1:n thì có nghĩa là nếu chiều cao taluy là 1 mét thì khoảng cách nằm ngang tương ứng sẽ là n mét.
- Vì độ dốc của taluy càng lớn càng nguy hiểm nên để đảm bảo an toàn cho đoạn đường đèo, người thiết kế phải làm sao có thể giới hạn độ dốc của đèo. Hoặc có thể thực hiện các biện pháp gia cố mang lại hiệu quả cao như lát mái bằng đá hộc, sử dụng các tấm bê tông đúc sẵn hoặc trồng cỏ trên mái taluy. Một phương pháp gia cố taluy phổ biến là sử dụng cỏ Vetiver, một loại cỏ có khả năng chống xói mòn và ổn định đất.
- Ngoài độ dốc, taluy còn phải chịu tác động của các yếu tố khác như tải trọng địa chấn, rò rỉ nước, rung động, tác động của gió… Người thiết kế phải tính toán và lựa chọn các vật liệu phù hợp để đảm bảo độ bền và khả năng chịu lực của taluy.
- Trong trường hợp không thể thiết kế taluy với độ dốc an toàn, người thiết kế có thể sử dụng tường chắn để hỗ trợ taluy. Tường chắn là một công trình xây dựng dựng đứng để chống lại áp lực của đất và nước, vật liệu để xây dựng tường có thể được làm bằng bê tông, gạch, đá, thép, gỗ… Tường chắn phải được thiết kế sao cho có độ ổn định cao, có khả năng thoát nước tốt và có thẩm mỹ.
Hy vọng bạn đã hiểu Taluy là gì cũng như các khái niệm về taluy âm dương qua bài viết trên. Có thể nói việc thiết kế Taluy là vô cùng quan trọng mà mỗi kỹ sư cầu đường cần lưu tâm.
>>> Xem thêm những kiến thức hữu ích với cuộc sống tại đây
