Hầu hết mọi người đều biết rằng Mặt trời “mọc ở phía Đông và lặn ở phía Tây“. Tuy nhiên, hầu hết mọi người không nhận ra rằng đó là một sự tổng quát hóa và không thực sự chính xác hoàn toàn. Vậy bạn có biết Mặt trời mọc hướng nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay trong phần chia sẻ dưới đây.
Nội dung bài viết
Mặt trời mọc ở hướng nào?
Để biết được Mặt trời mọc ở hướng nào thì đầu tiên chúng ta sẽ cần biết là có bao nhiêu hương trước đã. Không phải chỉ có 4 hướng chính là Đông – Tây – Nam – Bắc, chúng ta thực tế có tới 16 hướng tất cả:
- 4 hướng chính: Đông – Tây – Nam – Bắc
- 4 hướng phụ: Đông Bắc – Đông Nam – Tây Bắc – Tây Nam
- 8 hướng chi tiết: Đông Đông Bắc – Đông Đông Nam – Tây Tây Nam – Tây Tây Bắc – Nam Đông Nam – Nam Tây Nam Bắc Tây Bắc – Bắc Đông Bắc.
Khi được hỏi Mặt trời mọc ở hướng nào thì tôi dám chắc phần lớn mọi người sẽ nói là “mọc ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây”. Nó phổ biến đến nỗi trở thành câu cửa miệng luôn vậy.
Thực tế lời giải đáp này không sai nhưng nó chưa đủ. Trên thực tế, Mặt trời chỉ mọc theo hướng Đông và lặn về hướng Tây vào 2 ngày duy nhất trong năm là xuân phân (ngày 21 tháng 3) và thu phân (ngày 21 tháng 9). Bất kể vị trí nào trên vũ trụ, Mặt trời sẽ được nhìn thấy sẽ mọc lên từ phía chính Đông và lặn ở phía chính Tây vào 2 ngày này. Vào những ngày khác, Mặt trời mọc ở phía Đông Bắc hoặc phía Đông Nam và lặn về phía Tây Bắc hoặc Tây Nam.
Mỗi ngày, các điểm tăng và thiết lập thay đổi một chút. Vào ngày hạ chí (ngày 21 tháng 6), Mặt trời mọc xa nhất về phía Đông Bắc và lặn xa nhất về phía Tây Bắc. Mỗi ngày sau đó, Mặt trời lại mọc xa hơn một chút về phía Nam.
Vào điểm thu phân, Mặt trời mọc ở hướng chính Đông và lặn về hướng chính Tây. Nó tiếp tục hành trình về phía Nam cho đến ngày đông chí (ngày 21 tháng 12), Mặt trời mọc ở xa về phía Nam, và lặn xa dần về phía Tây Nam.
Tại sao Mặt trời lại mọc ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây?
Chắc hẳn bạn đã từng nghe tới câu nói “Ngày mai mặt trời vẫn mọc ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây”. Câu nói như là một sự “hiển nhiên phải thế” của Mặt trời. Và sự thật đúng như vậy, Mặt trời mọc ở đằng Tây là điều không thể xảy ra rồi. Mặt trời luôn mọc ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây vào 2 ngày xuân phân và thu phân (những ngày khác cũng mọc và lặn theo hướng phụ của Đông và Tây). Nhưng bạn có bao giờ tự hỏi tại sao Mặt trời lại mọc ở phía Đông và lặn ở phía Tây?
Để biết được tại sao Mặt trời lại mọc và lặn theo quy luật như vậy thì cần tìm hiểu một số vấn đề.
||Xem thêm: Mặt Trời Lặn Hướng Nào? Lúc Mấy Giờ? Cách Xác Định Hướng
Vòng quay của Trái đất ảnh hưởng đến Mặt trời mọc ở đằng nào?
Trái đất tự quay quanh trục của nó cùng lúc khi nó quay quanh Mặt trời. Nếu nhìn từ không gian xuống phía cực Bắc của Trái đất, nó có vẻ như đang quay ngược chiều kim đồng hồ. Do đó, đối với những người đứng trên bề mặt Trái đất, Mặt trời dường như đang chuyển động xung quanh chúng ta theo hướng Tây với tốc độ 15 ° một giờ.
Với vận tốc quay của Trái đất quanh trục là 1.674,4 km/h (1.040,4 mph), Trái đất mất 23 giờ, 56 phút và 4,1 giây để quay một vòng trên trục của bản thân. Co nghĩa một ngày Mặt trời – tức là thời gian Mặt trời quay trở lại vị trí cũ trên bầu trời – tính ra chính xác là 24 giờ.
Quỹ đạo Trái đất quanh Mặt trời ảnh hưởng đến Mặt trời mọc phía nào?
Cũng nhìn từ không gian xuống phía cực Bắc của Trái đất, hành tinh của chúng ta sẽ chuyển động quay quanh Mặt trời theo hướng ngược chiều kim đồng hồ. Kết hợp với độ nghiêng trục của nó – tức là trục của Trái đất nghiêng 23,439 ° về phía Mặt trời – điều này dẫn đến những thay đổi theo mùa. Ngoài việc tạo ra sự thay đổi về nhiệt độ, điều này cũng dẫn đến sự thay đổi về lượng ánh sáng Mặt trời mà một bán cầu nhận được trong suốt một năm. Đó cũng chính là sự thay đổi giữa hướng mọc và lặn của Mặt trời.
Với vận tốc quỹ đạo trung bình là 107.200 km/h (66.600 mph), Trái đất mất khoảng 365,256 ngày – hay còn gọi là một năm – để hoàn thành một quỹ đạo duy nhất của Mặt trời. Điều này có nghĩa là cứ bốn năm một lần (được gọi là Năm nhuận), lịch Trái đất sẽ có thêm một ngày thành 366 ngày.
Về cơ bản, khi cực Bắc hướng về phía Mặt trời, bán cầu bắc trải qua mùa hè và bán cầu nam trải qua mùa đông. Vào mùa hè, khí hậu ấm lên và Mặt trời buổi sáng xuất hiện sớm hơn trên bầu trời và lặn muộn hơn vào buổi tối. Vào mùa đông, khí hậu nói chung trở nên mát mẻ hơn và ngày ngắn hơn, với bình minh đến muộn hơn và hoàng hôn diễn ra sớm hơn. Chính vì vậy nên dân gian có câu:
“Đêm tháng Năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng Mười chưa cười đã tối”
Những thay đổi theo mùa cũng dẫn đến những thay đổi trong chuyển động biểu kiến của Mặt trời trên bầu trời. Vào mùa hè ở Bắc bán cầu, Mặt trời dường như di chuyển từ Đông sang Tây trực tiếp trên không, trong khi di chuyển gần hơn đến đường chân trời phía Nam vào mùa đông. Vào mùa hè ở Nam bán cầu, Mặt trời dường như di chuyển trên cao, trong khi vào mùa đông, nó dường như ở gần chân trời phía Bắc hơn.
Tóm lại, Mặt trời mọc ở phía Đông và lặn ở phía Tây do hành tinh của chúng ta quay. Trong suốt thời gian của một năm, lượng ánh sáng ban ngày mà chúng ta trải qua được giảm thiểu bởi trục nghiêng của Trái đất. Nếu có một tiểu hành tinh hoặc thiên thể đủ lớn tấn công Trái đất, hẳn chúng ta cũng có thể trải nghiệm cảm giác khi xem Mặt trời mọc ở phía Tây và lặn ở phía Đông.
Một số thông tin thú vị về Mặt trời
Dưới đây là một số điều có thể bạn chưa biết về hiện tượng Mặt trời mọc và lặn vô cùng thú vị.
Mặt trời mọc ở đâu đầu tiên?
Trong quá khứ, chúng ta vẫn luôn nói rằng quốc gia mà Mặt trời mọc sớm nhất trên thế giới là New Zealand. Mặt trời mọc có thể được nhìn thấy sớm nhất và tốt nhất từ Đảo Bắc của New Zealand, cụ thể hơn là từ Mũi Đông. Điều này có nghĩa là thành phố đầu tiên trên thế giới nhìn thấy Mặt trời là Gisborne, nằm ở Bờ Đông của New Zealand.
Tuy nhiên, điều này chỉ xảy ra cho đến những năm gần đây khi đường dữ liệu đã được thay đổi, điều này đã mang lại cho chúng ta một điểm mới là nơi ở phía Đông nhất trên hành tinh của chúng ta. Điều đó có nghĩa là Đảo Bắc của New Zealand không còn được coi là nơi có mặt trời mọc đầu tiên.
Vì vậy, nơi thực sự mà Mặt trời mọc đầu tiên thực sự là trên Đảo Caroline, một hòn đảo nằm ngoài vùng Kiribati. Đây là nơi có lễ Phục sinh sớm nhất trên hành tinh của chúng ta, vì vậy nó phải là nơi nhìn thấy Mặt trời đầu tiên!
Mặt trời lặn cuối cùng ở đâu?
Nếu Mặt trời mọc đầu tiên theo hướng chính Đông của Trái đất – Đảo Caroline, thì chúng ta có thể nói rằng Mặt trời lặn cuối cùng ở phần chính Tây nhất của Trái đất. Đây là ở Alaska, trên đảo Attu. Hòn đảo này không có người sinh sống trong vài thập kỷ qua và được biết đến với với trận chiến trong Thế chiến thứ hai.
Hiện tượng Đêm vùng cực và Đêm trắng
Phía trên Vòng Bắc Cực, có một trường hợp cực đoan xảy ra gọi là “Đêm vùng cực”. Có nghĩa là ở đây sẽ không có ánh sáng ban ngày trong 6 tháng liên tiếp. Do độ nghiêng của hành tinh của chúng ta, sẽ có một khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 3, vùng cực Bắc của Trái đất hoàn toàn bị chặn ánh sáng Mặt trời khỏi. Khi nhiều tuần không có Mặt trời mọc, việc đếm ngày có thể khó khăn. Vì vậy, thay vì đo xem hiện là bao nhiêu giờ tối, các đêm vùng cực được tính theo gia số hàng ngày. Ví dụ, ở thị trấn cực bắc Kiruna của Thụy Điển, đêm vùng cực của chúng kéo dài khoảng 24 – 28giờ.
Đêm vùng cực xảy ra khi Mặt trời không bao giờ mọc. Nhưng Mặt trời lúc nửa đêm, hay “Ngày vùng cực”, “Đêm trắng”, là khi Mặt trời vẫn ở phía trên đường chân trời mang theo ánh sáng ban ngày kéo dài 24 giờ. Ở Nam bán cầu, tình hình hoàn toàn ngược lại với Bắc bán cầu. Khi cực Bắc đang diễn ra đêm vùng cực thì ở Nam cực cũng xảy ra Đêm trắng. Do đó, nếu đêm vùng cực diễn ra từ tháng 9 đến tháng 3 thì ngày vùng cực xuất hiện từ tháng 4 đến tháng 8.
Càng gần vùng cực, đêm càng dài
Do trục của Trái đất, cực Bắc bị Mặt trời che khuất nhiều hơn những nơi xa hơn về phía nam. Điều đó có nghĩa là càng đến gần Bắc Cực, bạn sẽ trải qua những đêm dài nhất.
Tại Bắc Cực, đêm vùng cực bắt đầu khi hoàng hôn ở Điểm thu phân vào tháng 9. Và Mặt trời sẽ không xuất hiện nữa cho đến điểm xuân phân vào tháng 3 năm sau, sau 6 tháng “chìm” trong bóng tối. Tuy nhiên, trong sáu tháng tới, Mặt trời sẽ xuất hiện.
Đến đây hẳn bạn đã biết mặt trời mọc hướng nào lặn hướng nào rồi. Hy vọng những thông tin chia sẻ trên đây có thể hữu ích với bạn.
||Xem thêm bài viết khác: