Trong bộ môn Sinh học lớp 12, các bài tập liên quan đến định luật Hacđi – Vanbec luôn gây ra sự khó khăn nhất định đối với các bạn học sinh. Vậy định luật Hacđi – Vanbec phản ánh sự gì? Điều kiện nghiệm đúng của định luật này ra sao? Tất cả sẽ được Kienthuctonghop.vn chia sẻ đến bạn dưới nội dung bài viết hôm nay!
Nội dung bài viết
Định luật Hacđi – Vanbec có nghĩa là gì?
Định luật Hacđi – Vanbec còn được biết đến với tên gọi trạng thái cân bằng di truyền của quần thể, phản ánh sự ổn định về tần số Alen và thành phần Gen trong quần thể ngẫu phối.
Cụ thể, nếu không có những yếu tố thay đổi tần số Alen thì thành phần kiểu Gen quần thể sẽ duy trì không đổi từ thế hệ này sang một thế hệ khác thông qua hằng đẳng thức:
p² + 2pa = q²
Trong đó:
- p là tần số của Alen trội
- q là tần số của Alen lặn
- p² chính là tần số kiểu gen đồng hợp trội
- 2pq là tần số kiểu gen dị hợp
- q² chính là tần số kiểu gen đồng hợp lặn
- p + q = 1
Lưu ý: Trong một quần thể chỉ có 2 Alen A và a với tần số Alen A và A sẽ tương đương là p và q thì quần thể đó được gọi là cân bằng di truyền nếu thỏa mãn công thức
p²AA+ 2pqAa + q²aa = 1
Trong đó:
- p² chính là tần số kiểu gen AA
- 2pq là tần số kiểu gen Aa
- q² chính là tần số kiểu gen aa
Quần thể ngẫu phối là gì? Đặc điểm chính của quần thể ngẫu phối
1. Định nghĩa quần thể ngẫu phối
Quần thể ngẫu phối là một quần thể mà trong đó các cá thể sẽ giao phối ngẫu nhiên với nhau và được cách ly ở một mức độ nhất định với các nhóm cá thể lân cận thuộc loài đó. Từ đó dẫn đến:
Quần thể ngẫu phối là quần thể gì?
- Tạo một lượng biến dị di truyền rất lớn trong quần thể để làm nguyên liệu cho quá trình tiến hóa và chọn giống.
- Duy trì tần số của các kiểu gen khác nhau trong quần thể một cách không đổi trong những điều kiện nhất định để duy trì sự đa dạng di truyền của quần thể.
- Có tính đa hình di truyền nên có tiềm năng thích nghi lớn.
2. Tính đa hình trong quần thể ngẫu phối
Tính đa hình là sự đa dạng các kiểu gen và kiểu hình trong các cá thể của quần thể. Các cá thể trong quần thể chỉ giống nhau ở các nét cơ bản và chúng khác nhau về nhiều chi tiết.
Nguyên nhân khiến quần thể ngẫu phối có tính đa hình là do:
Tính đa hình trong quần thể ngẫu phối
Quá trình đột biến: Tạo ra các Alen khác nhau của 1 gen để tạo ra nhiều kiểu gen khác nhau trong quần thể.
Quá trình giao phối: Các kiểu gen khác nhau trong quần thể sẽ tạo ra các giao tử khác nhau và thông qua quá trình giao phối các giao tử được tổ hợp tự do – ngẫu nhiên để tạo ra lượng lớn các biến dị tổ hợp gồm:
- Hiện tượng hoán vị gen – tương tác: Sẽ làm tăng biến dị tổ hợp.
- Hiện tượng dị nhập gen: Sẽ làm tăng số loại Alen và thay đổi tần số của các Alen.
3. Quần thể con người
Chúng ta có thể coi quần thể ngẫu nhiên khi kết hôn một cách ngẫu nhiên. Ví dụ như việc lựa chọn bạn đời không phụ thuộc vào nhóm máu. Hoặc có thể coi quần thể giao phối không ngẫu nhiên khi kết hôn dựa vào đặc điểm hình thái của cơ thể khi căn cứ vào đặc điểm hình thái cơ thể, tính tình, tôn giáo, trình độ học vấn,…
Tìm hiểu điều kiện đúng của định luật Hacđi – Vanbec
Điều kiện đúng của định luật Hacđi – Vanbec
- Quần thể ngẫu nhiên phải có một kích thước lớn.
- Các cá thể trong 1 quần thể phải giao phối ngẫu nhiên.
- Các cá thể có kiểu gen khác nhau sẽ có sức sống và khả năng sinh sản gồm: Không xảy ra đột biến, nếu tần số đột biến thuận = tần số đột biến nghịch và không có sự di truyền – nhập gen.
Nhận xét:
- Trên thực tế, một quần thể rất đáp ứng được tất các các điều kiện đúng nên tần số Alen và thành phần kiểu gen liên tục biến đổi; đó gọi là trạng thái của quần thể.
- Một quần thể ở trạng thái cân bằng về thành phần kiểu gen của 1 gen nào đó nhưng lại không cân bằng về những gen khác.
Khám phá ý nghĩa của định luật Hacđi- Vanbec
Khám phá ý nghĩa của định luật Hacđi – Vanbec
- Về mặt lý luận: Định luật phản ánh trạng thái cân bằng di truyền trong quần thể và giải thích tại sao có những quần thể ổn định trong thời gian dài.
- Về mặt thực tiễn: Khi một quần thể đạt trạng thái cân bằng thì các tần số của cá thể có kiểu hình lặn có thể suy ra tần số tương đối của các Alen trong quần thể. Ngược lại, nếu như tần số xuất hiện một đột biến nào đó thì có thể dự đoán xác suất bắt gặp thể đột biến đó hoặc là sự tiềm tàng các gen đột biến có hại trong quần thể.
Một số điểm hạn chế của định luật Hacđi – Vanbec
Hai điểm hạn chế cơ bản của định luật này bao gồm:
- Các gen khác nhau sẽ có sức sống và khả năng thích nghi với môi trường khác nhau.
- Thường xuyên xảy ra các quá trình đột biến và quá trình chọn lọc tự nhiên bởi khó có quần thể nào đáp ứng được 5 điều kiện mà định luật Hacđi-Vanbec nêu ra.
Nội dung trên đây là các kiến thức giải thích cho vấn đề định luật Hacđi-Vanbec phản ánh sự gì? Hy vọng là thông tin đã hỗ trợ các bạn học sinh hiểu và làm bài một cách tốt nhất. Truy cập website kienthuctonghop.vn của chúng tôi mỗi ngày để cập nhật các bài viết mới nhất nhé!
