Tào Tháo – một nhân vật lịch sử vĩ đại trong thời kỳ Tam quốc, không chỉ nổi tiếng với tài năng quân lược xuất chúng mà còn với khả năng khéo léo trong việc dùng người. Sự thành công của ông không chỉ đến từ việc tập hợp và lãnh đạo những tài năng xuất sắc mà còn từ cách ông biết cân nhắc, sàng lọc và thu dụng đúng nhân tài. Bài viết dưới đây sẽ đi sâu vào tìm hiểu về cách dùng người của Tào Tháo. Mời bạn đọc cùng theo dõi.
Nội dung bài viết
Chỉ trọng dụng người tài có đạo đức
Nguyên tắc đầu tiên mà Tào Tháo vô cùng chú trọng đó là việc dùng người tài nhưng phải có phẩm chất đạo đức. Ông luôn quan niệm rằng, với người có thể sử dụng được cần phải có đạo đức, không sống hai mặt, phải trung thành tuyệt đối với chủ nhân và không có ý định gian trá hay phản quốc.
Cách dùng người của Tào Tháo – Trọng dụng người tài, có đạo đức
Nguyên tắc này đã dẫn đến quyết định quan trọng của ông – ám sát Lã Bố, một chiến thần lừng danh thời Tam Quốc. Mặc dù Lã Bố được xem là một trong mười chiến thần nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc. Tuy là một dũng tướng tài ba nhưng Lã Bố lại ăn ở hai lòng, sẵn sàng giết chết ngay cả người cha nuôi của mình để đạt danh vọng cùng với nhiều hành động khác.
Do tính cách hai mặt như vậy, Tào Tháo đã quyết định đưa ra hình phạt nặng nề đó là treo cổ Lã Bố cho đến khi chết, sau đó mới đem đi chặt đầu. Hình phạt này không chỉ là một biện pháp trừng trị, mà còn như một lời cảnh tỉnh dành cho những người không trung thành, sẵn sàng bán chủ cầu vinh để đạt lợi ích cá nhân. Tào Tháo muốn cho thiên hạ biết rằng ông sẵn sàng áp dụng những hình phạt tàn ác và độc ác hơn với những kẻ không có phẩm chất đạo đức như Lã Bố – loại người mà ông cảm thấy vô cùng căm ghét.
Cách dùng người của Tào Tháo không câu nệ xuất thân
Bàn về thuật dùng người của Tào Tháo, mặc dù ông sinh ra từ một gia đình sĩ tộc, nhưng tư duy của ông vô cùng tiến bộ. Với Tào Tháo, khả năng và tài năng của một người quan trọng hơn cả xuất thân. Ông không quan tâm đến hình thức xuất thân. Mặc dù Đức Trí và Lễ Trị cũng thuộc dòng dõi sĩ tộc, song cách họ sử dụng con người lại hoàn toàn khác biệt so với Tào Tháo, điều này đã dẫn đến những mâu thuẫn gay gắt giữa họ.
Tào Tháo dùng người không câu nệ về xuất thân
Tuy nhiên, sau nhiều cuộc đấu tranh, triết lý sử dụng con người của Tào Tháo đã thắng thế trước hai đối thủ của ông là Đổng Trác và Viên Thiệu. Mặc dù ông cũng có sự thiên vị đối với người thân và họ hàng, song ông có một cái hay đó là sự tuyệt đối trong việc tin tưởng khi đã quyết định sử dụng ai. Ông không bao giờ dùng người mà không có sự tin tưởng.
Mặc dù nổi tiếng là người đa nghi nhưng Tào Tháo lại không nghi ngờ những tài năng và trung thần mà ông đã tuyển dụng, bởi ông tin vào khả năng phán đoán siêu phàm của mình. Nhờ cách ông sử dụng con người này, ông liên tục thu hút được các danh tướng tài ba như Từ Hoàng, Vu Cấm, Hứa Chử và Lưu Hoa…
Sẽ chẳng có sự lựa chọn hoàn hảo nào, nhưng cách ông Tào Tháo sử dụng con người mang tính khéo léo khi kết hợp sự nghiêm khắc, linh hoạt và răn đe. Quan trọng nhất là ông biết cách kiểm soát và dung hòa mối quan hệ. Có thể nói, thuật dùng người của Tào Tháo đã đạt đến mức độ khiến tất cả những người tướng dưới quyền ông đều ngưỡng mộ và học tập.
Dưới thời ông, có rất nhiều tướng tài ở cấp bậc thấp, mỗi người một bụng, và nếu không có những người như Đôn, Uyên, Nhân, Hồng, Chân… với sự trung thành tuyệt đối đảm nhận những vị trí quan trọng, thì Tào Tháo dù có muốn tỏ ra rộng bụng cũng không phải chuyện đơn giản.
Với Tào Tháo, tài nhưng phải tuân phục
Dù có tài năng thực thụ nhưng chưa chắc đã được trọng dụng. Vấn đề chính ở đây là phải biết nghe lời và tuân thủ. Dương Tu, một binh tướng dưới trướng Tào Tháo, được đánh giá cao về tài năng và khả năng đọc thấu tâm can của chủ nhân. Tuy nhiên, nhiều lần Tào Tháo buộc phải kìm nén sự không vui để đối mặt với những cách xử lý thông minh của Dương Tu. Mặc dù vậy, không hiểu vì lý do gì, Dương Tu liên tục gây ác cảm cho Tào Tháo, và điều này dẫn đến cái kết không thể thê thảm hơn: Dương Tu bị giết dưới mệnh lệnh của Tào Tháo.
Cách dùng người của Tào Tháo – Có tài nhưng phải tuân phục chủ
Lý do Dương Tu liên tục làm Tào Tháo không vui là bởi: Lần đầu tiên, sau khi Tào Tháo thăm vườn cảnh của căn nhà vừa xây xong, ông viết chữ “Hoạt” lên cổng. Dương Tu thấy điều này và đã yêu cầu thợ phá cổng để xây lại to hơn. Khi được hỏi về điều này, Dương Tu mới tiết lộ rằng việc phá cổng và xây mới là theo lệnh của Tào Tháo, vì chữ “Hoạt” mang ý nghĩa hẹp hòi. Mặc dù điều này khiến Tào Tháo vui mừng, nhưng ông cảm thấy không vui vì suy nghĩ của mình bị người khác hiểu rõ.
Lần thứ hai, khi Tào Tháo nhận được một hộp bánh và ăn xong, ông để lại chữ “Ngon” trên nắp hộp. Dương Tu đã mang hộp bánh cho gia đình ông ăn. Khi Tào Tháo biết điều này, ông tức giận và Dương Tu giải thích rằng “Ngon” nghĩa là mỗi người một miếng.
Những hành động liên tiếp của Dương Tu khiến Tào Tháo phải cảnh giác và ông đã thay đổi quan niệm về cách dùng người. Nếu Dương Tu không tiếp tục gây tức giận cho Tào Tháo, có lẽ sẽ không có cái kết bi thảm như vậy. Trong một tình huống, khi quân đội được lên kế hoạch để chặn Lưu Bị, tuy cơ hội chiến thắng không có, nhưng Tào Tháo ngần ngại rút lui trước mắt quân sĩ. Một đêm, Hạ Hầu Đôn xin phép để tiếp tục nhiệm vụ vào buổi tối và Tào Tháo ra lệnh “Kê cân” – chuẩn bị đồ đạc để trong 3 ngày rút lui. Hạ Hầu Đôn không hiểu, nên hỏi Dương Tu. Dương Tu lại đọc được ý định của Tào Tháo và thông qua việc tung tin đồn làm loạn trong quân đội, người ta đã đưa người mang tin ra chém đầu. Kết quả là Dương Tu, một tài năng không nghe lời, đã phải chết. Dù đã theo chân với Tào Tháo từ khi ông lập nghiệp, Dương Tu và Tuân Úc không tán thành với việc ông định phế Hán để lên ngôi. Điều này khiến Tào Tháo thất vọng vì người tài lại không thuần phục, tuân theo mình.
Bằng mọi cách quyết không để người tài về tay kẻ khác
Bằng mọi cách, Tào Tháo quyết không để người tài rơi vào tay kẻ khác. Thuật dùng người của ông đã được thể hiện khi ông không ngại truy tìm tung tích Tư Mã Ý để kiểm soát, nắm chặt người này trong tay để sử dụng.
Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, Tư Mã Ý nổi danh với tư duy chính trị và tài năng quân sự đỉnh cao, đóng vai trò quan trọng trong tương lai của quốc gia Tào Ngụy. Tính ra tài năng của Tư Mã Ý không thua kém Tào Tháo hay Gia Cát Lượng. Tuy nhiên Tư Mã Ý lại chiếm giữ vị trí vô địch trong lĩnh vực quân sự và chính trị sau khi cả hai nhân vật kia đã ra đi.
Khi biết về tài năng của Tư Mã Ý, Tào Tháo đã ráo riết tận dụng mọi cơ hội, không để Tư Mã Ý rơi vào tay Lưu Bị hay Tôn Quyền. Cuối cùng, cùng dành được nhân tài về tay, trọng dụng suốt quãng hành trình sau này.
Tuy nhiên, ngay cả Tào Tháo cũng không thể ngờ rằng người sẽ chiếm đoạt sự nghiệp trăm năm của gia tộc Tào không phải là hai nhân vật đáng gờm mà chính là Tư Mã Ý.
Sự việc này có thể dễ dàng lý giải bằng việc Tư Mã Ý sở hữu phẩm chất chính trị cao, lòng kiên nhẫn và giữ bí mật rất tốt. Nhờ đức tính này, ông ta đã xây dựng được sự tin tưởng mạnh mẽ từ Tào Tháo. Mọi người đều biết về tính đa nghi của Tào Tháo, vì vậy trong suốt thời gian sống, Tư Mã Ý không hề để lộ tâm can mình.
Mặc dù bị Tào Tháo nghi ngờ, Tư Mã Ý đã vượt qua khó khăn và nhanh chóng giành được lòng tin và sự trọng dụng từ Tào Phi. Từ đó, Tư Mã Ý đã có đủ tài nguyên và vũ khí để chuẩn bị cho những mưu đồ tiếp theo của mình.
Không ngại mua chuộc người tài
Để thu phục nhân tài, Tào Tháo đã sử dụng mọi biện pháp có thể, kể cả việc mua chuộc. Một câu chuyện nổi tiếng được truyền tai liên quan đến việc Tào Tháo cố gắng làm hài lòng Quan Vân Trường.
Cách dùng người của Tào Tháo – Không ngại mua chuộc người tài
Mục đích của ông là thuyết phục Quan Vân Trường rời bỏ Lưu Bị và đến phục vụ dưới trướng của mình. Ông đã liên tục tổ chức các bữa tiệc từ nhỏ đến lớn, thậm chí còn đưa người con gái xinh đẹp để phục vụ và tặng quà vàng bạc, đồ trang sức quý báu, và nhiều vật phẩm quý giá khác. Tuy nhiên, tất cả những nỗ lực này đều không thể làm cho Quan Vân Trường chấp nhận.
Khi Quan Vân Trường nghe tin rằng Lưu Bị đang phải nương mình ở Viện Thiệu, Quan Công không ngần ngại tìm đến và từ bỏ mọi danh vọng cho Tào Tháo. Đây cũng là biến cố lớn nhất gắn với cuộc đời Tào Tháo, một thất bại mà ông không thể nào quên.
Cách dùng người của Tào Tháo – Trọng dụng người chăm chỉ, cần mẫn
Cao Nhu và Cao Can là hai anh em cùng tham gia vào quân ngũ dưới trướng Tào Tháo. Có những tin đồn đề cập đến Cao Nhu cũng có mưu đồ bất chính.
Tuy sau khi tiến hành điều tra và xác minh tính chất trong sạch của Cao Nhu, Tào Tháo vẫn cảm thấy không thể hoàn toàn tin tưởng và yên tâm, do đó ông đã ban cho Cao Nhu một vị trí là Thích gian lệnh sử. Đây là một chức vụ có trách nhiệm xử lý các vụ án. Một khi để xảy ra sơ hở và sai sót lập tức sẽ bị người khác nắm ngay đằng chuôi.
Trọng dụng người chăm chỉ, cần mẫn
Với Cao Nhu, ông luôn được biết đến là người “cây ngay không sợ chết đứng”. Từ khi được bổ nhiệm vị trí Thích gian lệnh sử, ông vẫn luôn thực hiện nhiệm vụ một cách xuất sắc nhất.
Một lần, trong một cuộc vi hành ban đêm, Tào Tháo phát hiện Cao Nhu vẫn đang ôm một đống văn án và ngủ gục xuống bàn. Hình ảnh này đã làm cho Tào Tháo cảm thấy cảm động và thấu hiểu. Ông ngay lập tức đã quyết định đưa Cao Nhu vào bên mình làm việc, thể hiện sự tôn trọng đối với người làm việc cần cù và sẵn sàng cống hiến. Bởi đó thực sự là một “con ong chăm chỉ” mà ông không thể bỏ lỡ.
Qua bài viết, hẳn bạn đã có cái nhìn sâu sắc hơn về cách người dùng của Tào Tháo. Có thể nói, những thuật dùng người của Tào Tháo còn là những bài học quý báu trong việc lãnh đạo và quản lý con người thời hiện đại.
