Văn thuyết minh là gì – Bố cục, cách làm bài văn thuyết minh

25 Tháng Bảy, 2022 0 tuyet12

Văn thuyết minh là gì? Bài văn thuyết minh là gì? Đây là những kiến thức quan trọng mà các bạn học sinh cần nắm vững để làm tốt dạng bài về văn thuyết minh trong chương trình Trung học phổ thông. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thể loại này, đặc biệt là bố cục, cách làm một bài văn thuyết minh đạt điểm cao. 

Thuyết minh là gì?

Thuyết minh là giải thích, giới thiệu về các đặc điểm, tính chất và nguyên nhân của sự vật, sự việc và hiện tượng. Ngoài ra thuyết minh còn mang nghĩa là hướng dẫn  về cách sử dụng. Thông thường thuyết minh gồm hai dạng chính là dạng nói và dạng viết.

văn thuyết minh là gì

Thuyết minh là gì?

Ở dạng nói, thuyết minh dùng để giải thích các vấn đề đã được nêu ra. Hoặc gần gũi hơn là sử dụng lời thoại dịch các loại ngôn ngữ khác giúp người xem có thể hiểu rõ ràng nội dung sự việc. Về dạng viết văn bản thuyết minh là kiểu văn bản thông dụng, được sử dụng trong mọi lĩnh vực.

Khái niệm văn thuyết minh là gì?

Văn thuyết minh được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực, mọi mặt của đời sống. Loại văn này nhằm cung cấp đặc điểm, tính chất, nguyên nhân của một sự vật, sự việc, hiện tượng nhất định. 

văn thuyết minh là gì lớp 8

Văn thuyết minh là gì lớp 8

Đây là loại văn phổ biến với tính ứng dụng cao đời sống. Vậy nên đây cũng là kiến thức trọng tâm trong chương trình Ngữ văn 8 mà các bạn học sinh được tìm hiểu và nắm chắc. 

Tính chất của văn thuyết minh là gì?

  • Trong văn bản thuyết minh, những thông tin được trình bày. Những thông tin được trình bày trong văn bản thuyết minh cần có tính chính xác cao. Đồng thời tính khách quan không xuất phát từ các ý kiến chủ quan. Vậy nên văn bản này đem lại nhiều kiến thức hữu ích cho người đọc và người nghe. 
  • Ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản thuyết minh cũng có tính cô đọng, rõ ràng, súc tích và dễ hiểu nhất.

Ngoài ra, tính chất của văn bản thuyết minh yêu cầu độ chính xác cao. Vậy nên, người viết cần có kiến thức sâu rộng trong lĩnh vực nhắc đến. Đồng thời số liệu chuẩn chính, không ước chứng, có các dẫn chứng, lập luận lý lẽ để giải thích, làm rõ được vấn đề. 

Các phương pháp trong kiểu văn bản thuyết minh

Để làm rõ đối tượng và vấn cần thuyết minh, người viết có thể kết hợp linh hoạt các phương pháp thuyết minh khác nhau. Từ đó làm tăng tính thuyết phục của bài viết đến với đối tượng người đọc, người nghe. Dưới đây là một số phương pháp thường gặp trong văn bản thuyết minh.

bài văn thuyết minh là gì

Các phương pháp trong văn bản thuyết minh

Phương pháp nêu các định nghĩa, giải thích

Đây là phương pháp sử dụng loại kiểu câu trần thuật có từ “là” để  giới thiệu hoặc giải thích về một khái niệm, định nghĩa của một sự vật, hiện tượng nào đó. 

  • Ví dụ: Tam giác vuông là tam giác có một góc bằng 90 độ. 

Phương pháp liệt kê

Phương pháp này giúp người đọc, người nghe có cái nhìn toàn cảnh về sự vật hiện tượng khách quan nhất.  Theo đó, người viết có thể liệt kê đến các bộ phận của sự việc, hiện tượng được nhắc đến. 

Ví dụ: Một bài văn hoàn chính sẽ gồm 3 phần mở bài, thân bài và kết bài. 

Phương pháp nêu ví dụ

Trong phương pháp này, người viết sẽ tiến hành đưa ra những ví dụ ở thực tiễn. Từ đó giúp làm tăng tính thuyết phục, tính chính xác cao cho người đọc, người nghe tin cậy. 

Phương pháp sử dụng con số, số liệu

Những con số giúp tăng tính rõ ràng trong kiểu văn bản thuyết minh. Trong bài viết xuất hiện số liệu sẽ có tác dụng làm sáng tỏ nội dung, vấn đề được nhắc đến chính xác, tăng tính thuyết phục cho đặc điểm đối tượng. 

Phương pháp so sánh

Đây là phương pháp được ứng dụng rất nhiều trong văn bản thuyết minh. Người viết có thể linh hoạt sử dụng bút pháp so sánh các khía cạnh của đối tượng hoặc đối tượng với những vật gần gũi. Từ đó, người đọc, người nghe dễ dàng hình dung, hiểu được vấn đề dễ dàng hơn. 

Phương pháp phân tích và phân loại

Những trường hợp đối tượng, sự vật đa dạng thì người viết cần chia ra theo từng đặc điểm, từng loại của đối tượng để trình bày. Điều này sẽ giúp văn bản thuyết minh mang tính khách quan và đầy đủ. Người đọc, người nghe cũng theo dõi được dễ dàng hơn. 

Bố cục trong bài văn thuyết minh là gì?

Một bài văn thuyết minh đầy đủ sẽ có bộ cục 3 phần gồm mở bài, thân bài và kết bài. Cụ thể như sau:

  • Mở bài: Giới thiệu, nêu rõ đối tượng cần thuyết minh.
  • Thân bài: Người viết cần đưa ra những lập luận, chứng cứ, luận điểm để làm rõ được vấn đề. Cần trình bày được những đặc điểm, tính chất và giải thích nguyên nhân cấu tạo. Trong phần thân bài này, người viết có thể kết hợp linh hoạt nhiều phương pháp thuyết minh làm rõ cho sự việc, đối tượng được nhắc đến.
  • Kết bài: Nhấn mạnh đặc sắc của sự vật, đối tượng đã được giới thiệu. Hoặc cũng có thể là một lời kiến nghị, nêu ấn tượng mạnh nhất cho đối tượng đó.

Những lưu ý làm bài văn thuyết minh là gì?

Dưới đây sẽ là một số lưu ý quan trọng giúp các bạn học sinh làm dạng văn thuyết minh điểm cao. 

  • Cần xác định rõ được đối tượng cần thuyết minh. Tìm hiểu, nghiên cứu các tài liệu liên quan đến đối tượng để có hiểu biết nhất định, cần thiết để hình thành nên bài làm văn.
  • Sắp xếp những kiến thức, nội dung quan trọng mà mình đã tìm hiểu được theo trình tự hợp lý, tránh sót ý, lặp ý. 
  • Nên lập dàn ý cho bài văn thuyết minh trước khi viết để bài văn được đầy đủ ý nhất. 

Ngoài ra, sau khi hoàn thành xong bài văn thuyết minh cần đọc, soát lại lỗi chính tả trong bài để đảm bảo bài văn trôi chảy, mạch lạc. 

Qua bài viết, chắc hẳn bạn đã hiểu rõ về văn thuyết minh là gì? Bài văn thuyết minh là gì? Hy vọng qua đây sẽ giúp các bạn học sinh tự tin hơn khi làm dạng văn này. Theo dõi Kiến thức tổng hợp mỗi ngày để cập nhật nhiều thông tin bổ ích bạn nhé!

Bài viết liên quan