Quả mướp đắng hay còn được gọi là khổ qua là nguyên liệu được dùng để chế biến thành nhiều món ăn ngon với hương vị hấp dẫn. Bên cạnh đó, loại quả này còn mang lại nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe mà không phải ai cũng biết. Bài viết dưới đây sẽ cùng bạn tìm hiểu về tác dụng của mướp đắng cũng như một số lưu ý nên biết khi sử dụng loại thực phẩm này.
Nội dung bài viết
Thông tin về cây mướp đắng
Mướp đắng hay còn được gọi là khổ qua, tên khoa học là Momordica charantia L. Đây là loài thực vật họ Bầu, có vị đắng đặc trưng. Mướp đắng tiếng Anh là bitter melon hoặc bitter gourd.
Cây mướp đắng được trồng nhiều ở Việt Nam
Cây khổ qua thuộc dạng cây thân leo, thân cây khá nhỏ có đường kích với kích thước chỉ khoảng vài milimet. Quả mướp đắng màu xanh lục, vỏ sần sùi với chiều dài trung bình từ 8-12cm, bề rộng từ 4 đến 7cm.
Mướp đắng được trồng nhiều tại các nước khu vực nhiệt đới, cận nhiệt đới, phổ biến nhiều hơn tại châu Á, trong đó có Việt Nam.
Thông thường, mướp đắng sẽ kết quả vào khoảng từ tháng 5 đến tháng 7. Người dân sẽ thu hoạch quả và rễ về để sử dụng. Quả mướp đắng thường sẽ được phơi khô để tiện lợi hơn cho quá trình bảo quản cũng như sử dụng.
Mướp đắng có tác dụng gì?
Dưới đây là những tác dụng của mướp đắng mà bạn có thể tham khảo thêm:
Hỗ trợ điều trị tiểu đường
Mướp đắng là một trong những loại thực phẩm được sử dụng phổ biến trong việc điều trị tiểu đường. Đặc biệt, chất momordin có trong mướp đắng đã được chứng minh là có tác dụng giảm đường huyết, giúp kiểm soát đường huyết ở người bị tiểu đường. Bên cạnh đó, mướp đắng còn chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp tăng cường chức năng gan và giảm nguy cơ bệnh gan nhiễm mỡ, một biến chứng thường gặp ở người tiểu đường.
Ăn khổ qua đúng cách giúp cân bằng đường huyết cơ thể ổn định
Để sử dụng mướp đắng trong việc chữa tiểu đường, người dùng có thể thực hiện các bước đơn giản như sau:
- Bước 1: Chuẩn bị vài quả mướp đắng, bột nghệ, nước cốt chanh
- Bước 2: Rửa sạch mướp đắng, bỏ ruột, cắt nhỏ rồi ngâm với bột nghệ hoặc muối. Ngâm khoảng 30 phút rồi đem hỗn hợp đi xay nhuyễn cùng một chút nước lọc, lọc bỏ bã và giữ lại phần nước cốt.
- Bước 3: Khi uống, bạn có thêm vào một chút nước cốt chanh, uống đều đặn vào mỗi buổi sáng khi mới ngủ dậy để đạt hiệu quả tốt nhất.
>> Có thể bạn quan tâm: Bầu ăn mướp đắng được không
Chữa thấp khớp
Có một số nghiên cứu cho rằng, mướp đắng có thể giúp giảm triệu chứng đau và viêm liên quan đến bệnh thấp khớp. Đặc biệt, các chất chống oxy hóa trong mướp đắng có thể giảm thiểu sự tổn thương mô mềm và giảm viêm tại vị trí các khớp bị ảnh hưởng.
Với tác dụng của mướp đắng này bạn có thể thực hiện theo bài thuốc dân gian như sau:
Mướp đắng có tác dụng hiệu quả trong việc chữa thấp khớp
- Bước 1: Chuẩn bị lá mướp đắng, cây cỏ xước, cây vòi voi, dây đau xương, cây xấu hổ rồi xay mỗi loại 8 gam; gừng 3 gam, dây thần thông 5 gam, quế chi 4 gam và rễ ngũ trảo 5 gam.
- Bước 2: Tất cả nguyên liệu đem sắc thuốc uống, mỗi ngày uống một thang thuốc cho đến khi hết đau.
Chữa cảm cúm
Mướp đắng ăn sống có tác dụng gì? Mướp đắng có tác dụng hỗ trợ trong việc chữa cảm cúm. Trong mướp đắng chứa nhiều vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin C và A, chất chống oxy hóa, saponin và flavonoid, các thành phần này giúp tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể và giảm tình trạng viêm nhiễm.
Bổ sung những món ăn từ mướp đắng giúp giảm triệu chứng cảm cúm
Ngoài ra, mướp đắng còn chứa các hoạt chất có tính kháng khuẩn và kháng viêm, có thể giúp giảm các triệu chứng của cảm cúm như sốt, đau đầu, mệt mỏi và đau họng.
Việc sử dụng trái khổ qua để chữa cảm cúm có thể được thực hiện bằng cách ăn mướp đắng tươi, uống nước ép hoặc chế biến thành những món ăn ngon.
>> Có thể bạn quan tâm: mướp đắng xào trứng
Giảm cholesterol xấu có hại
Khổ qua là một trong những thực phẩm giàu chất dinh dưỡng và có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, trong đó bao gồm khả năng giảm cholesterol xấu. Cholesterol xấu (LDL) là một trong những nguyên nhân chính gây ra các vấn đề về tim mạch như động mạch bị tắc nghẽn, xơ vữa động mạch, và đột quỵ.
Tuy nhiên, mướp đắng không chứa cholesterol, mà thay vào đó nó chứa nhiều chất xơ và các chất chống oxy hóa có lợi cho sức khỏe.
Mướp đắng ăn sống có tác dụng gì – Giảm cholesterol xấu có hại
Các chất xơ trong khổ qua giúp hấp thụ cholesterol và các chất béo trong đường tiêu hóa và loại bỏ chúng khỏi cơ thể, giúp giảm lượng cholesterol xấu hấp thụ vào cơ thể.
Ngoài ra, mướp đắng còn chứa các chất chống oxy hóa như flavonoid và carotenoid, giúp ngăn chặn sự oxy hóa của cholesterol trong cơ thể, làm giảm nguy cơ các vấn đề về tim mạch ngăn ngừa nguy cơ bị tắc nghẽn mạch máu, xơ vữa động mạch, đột quỵ…
Tăng cường sức khỏe cho hệ miễn dịch
Tác dụng của mướp đắng khô cũng rất hiệu quả trong việc tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể nhờ vào sự giàu vitamin A, C và các hoạt chất chống oxy hóa mạnh như alkaloid.
Các vitamin và hoạt chất này có khả năng giúp bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của vi khuẩn và virus, cũng như ngăn ngừa các tổn thương tế bào và tiêu diệt các gốc tự do gây hại cho cơ thể. Một hệ miễn dịch mạnh mẽ sẽ giúp cơ thể chống lại các bệnh tật và duy trì sức khỏe tốt.
Tăng cường sức khỏe hệ tim mạch
Mướp đắng chứa nhiều thành phần tốt cho sức khỏe tim mạch
Mướp đắng là một loại thực phẩm rất có lợi cho sức khỏe tim mạch. Nó chứa nhiều chất xơ và kali, hai thành phần có tác dụng bảo vệ và duy trì sự ổn định của các mạch máu.
Thường xuyên sử dụng mướp đắng trong chế độ ăn uống có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
Giải độc gan
Uống nước mướp đắng có tác dụng gì? Mướp đắng là một trong những loại rau quả có tác dụng giải độc gan hiệu quả. Các thành phần có trong mướp đắng như cucurbitacin và momordicin giúp kích thích chức năng gan, giảm tình trạng ứ dịch ở gan, loại bỏ các vi khuẩn gây hại, tăng cường khả năng giải độc cho cơ thể.
Để tận dụng tối đa các lợi ích của mướp đắng cho sức khỏe gan, bạn có thể tham khảo cách làm nước uống từ mướp đắng theo các bước như sau:
Nước ép mướp đắng giúp giải nhiệt, giải độc cho cơ thể
- Bước 1: Chuẩn bị vài quả mướp đắng tươi.
- Bước 2: Rửa sạch, loại bỏ ruột, ướp với đường trắng trong khoảng 1 giờ. Sau đó cho máy xay xay nhuyễn, lọc bỏ bã giữ lại phần nước cốt.
Cuối cùng, bạn có thể thêm đường hoặc mật ong để tăng vị ngọt và thưởng thức. Uống nước ép mướp đắng sẽ giúp cơ thể giải độc gan, bảo vệ sức khỏe và tăng cường chức năng gan hiệu quả.
Cung cấp vitamin K dồi dào
Mướp đắng là một nguồn cung cấp vitamin K rất tốt cho cơ thể. Vitamin K là một loại vitamin quan trọng có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sức khỏe xương và khớp, ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến đông máu và tăng cường hệ miễn dịch. Một quả mướp đắng trung bình cung cấp đủ lượng vitamin K mà cơ thể cần trong một ngày. Do đó, sử dụng mướp đắng trong các món ăn hàng ngày là một cách tuyệt vời để bổ sung vitamin K và các dưỡng chất quan trọng khác vào chế độ ăn uống của bạn.
Giúp giảm cân
Mướp đắng chứa hàm lượng calo rất ít (chỉ có 16 kcal/100g khẩu phần), tuy nhiên lượng carbohydrate và chất xơ cao sẽ người dùng no lâu hơn, không bị đói nhanh cũng như giảm cảm giác thèm ăn sau khi ăn xong. Từ đó giúp cơ thể giảm cân một cách hiệu quả, tự nhiên và an toàn. Với tác dụng của mướp đắng này bạn có thể thực hiện theo các bước như sau:
Tác dụng của mướp đắng về giảm cân được nhiều chị em áp dụng thành công
- Bước 1: Chuẩn bị 1 quả mướp đắng, khoảng 2 thìa mật ong.
- Bước 2: Mướp đắng rửa sạch, bỏ ruột, bỏ hạt, thái nhỏ rồi cho vào máy xay nhuyễn, thêm một chút nước lọc vào khi xay.
- Bước 3: Lọc bỏ bã rồi chắt lấy phần nước cốt, thêm vào mật ong khuấy đều là bạn đã có được cốc nước ép mướp đắng mật ong rất dễ uống, giúp giảm cân hiệu quả.
Với công dụng của mướp đắng này, bạn nên uống trước bữa ăn sáng hoặc trưa khoảng 20 phút và uống đều đặn hàng ngày để phát huy hiệu quả.
Giúp làm sáng mắt
Tác dụng của mướp đắng rất tốt trong việc cải thiện sức khỏe mắt. Vitamin A và beta-carotene có trong mướp đắng là hai chất dinh dưỡng quan trọng để duy trì sự khỏe mạnh của mắt.
Vitamin A giúp bảo vệ màng nhầy và giảm thiểu nguy cơ bệnh đục thủy tinh thể, trong khi beta-carotene được biến đổi thành vitamin A trong cơ thể, giúp tăng cường thị lực và giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng. Vì thế, bổ sung mướp đắng vào chế độ ăn hàng ngày có thể giúp bạn duy trì sự khỏe mạnh cho đôi mắt.
Ngăn ngừa ung thư
Mướp đắng được biết đến là một loại thực phẩm có tác dụng ngăn ngừa, chống lại sự phát triển của tế bào ung thư trong cơ thể. Điều này đã được nhiều chuyên gia giải thích bởi trong khổ qua có nhiều hoạt chất có tính chất chống oxi hóa và kháng viêm, bao gồm các polipeptit, cucurbitacin, lycopene, beta-carotene và nhiều hợp chất khác. Nhờ vào những thành phần này, ăn mướp đắng có thể tiêu diệt gốc tự do, tăng cường hệ thống miễn dịch và ngăn ngừa sự hình thành tế bào ung thư.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, mướp đắng có thể giúp ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị một số loại ung thư, bao gồm ung thư tuyến tụy, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư gan và ung thư vú.
Một số nghiên cứu còn cho thấy, khổ qua còn giúp tăng cường hiệu quả của các phương pháp điều trị ung thư, như hóa trị và phẫu thuật.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mướp đắng không phải là một liệu pháp chữa trị ung thư và không thể thay thế các phương pháp điều trị chính thống. Mướp đắng chỉ đóng vai trò như một loại thực phẩm bổ sung, giúp củng cố và tăng cường sức khỏe, đặc biệt là trong việc ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư.
Làm đẹp da và trị mụn
Mướp đắng chứa nhiều vitamin C và A, cùng với các hoạt chất chống oxy hóa và kháng viêm mạnh. Bạn có thể kết hợp mướp đắng với sữa chua để giúp cải thiện tình trạng da như làm đẹp, trị mụn, và giảm thâm sạm. Thêm vào đó, sau một thời gian sử dụng, sản phẩm còn giúp loại bỏ tế bào chết trên da. Cách thực hiện như sau:
Mướp đắng giúp làm đẹp da, hỗ trợ điều trị mụn
- Bước 1: Rửa sạch 1 quả mướp đắng, loại bỏ ruột và xay nhuyễn với 2 muỗng sữa chua không đường.
- Bước 2: Sử dụng hỗn hợp trên để tạo mặt nạ và thoa đều lên mặt trong 20 phút.
- Bước 3: Sau khi đủ thời gian, rửa mặt bằng nước ấm và lau khô.
Tác hại của mướp đắng
Bên cạnh những lợi ích tốt cho sức khỏe, mướp đắng cũng có một số hạn chế nhất định cho người dùng. Đây cũng là những lưu ý khi ăn mướp đắng mà bạn cần biết thêm:
Bỏ túi những lưu ý khi uống nước mướp đắng
Gây tan máu
Một hoạt chất có tên là vicine được tìm thấy trong hạt mướp đắng có khả năng tạo ra nhiều men oxy hóa khử trên màng tế bào. Tuy nhiên, sự sản xuất quá mức của chất này trên màng tế bào máu, đặc biệt là trên tế bào hồng cầu, có thể gây hư hại và thủng màng tế bào, dẫn đến hiện tượng tan máu.
Giảm khả năng sinh sản
Nếu sử dụng mướp đắng liên tục với liều cao, có thể gây tổn thương cho tinh hoàn và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Việc này có thể làm giảm lượng protein và dưỡng chất trong tinh hoàn, giảm số lượng tinh trùng và làm giảm acid ribonucleic nucleic (ARN). Vì vậy, những người đang trong quá trình điều trị vô sinh nên hạn chế sử dụng mướp đắng.
Ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ
Trái mướp đắng không chỉ gây khó tiêu, mà phần ruột và hạt bên trong cũng chứa nhiều thành phần độc tố có hại cho sức khỏe của trẻ em. Vì vậy, không nên cho trẻ ăn những món ăn được làm từ mướp đắng.
Cồn cào ruột gan
Khổ qua chứa nhiều hoạt chất đắng có thể gây kích ứng đường tiêu hoá. Khi ăn mướp đắng khi đói, thức ăn sẽ nhanh chóng đi qua dạ dày và tiêu hóa, tăng cường tác động của hoạt chất đắng lên niêm mạc dạ dày, dẫn đến cảm giác bỏng rát, đau bụng và tiêu chảy. Do đó, nên tránh ăn mướp đắng khi đói và ăn nhẹ trước khi ăn món này.
Hạ đường huyết đột ngột
Mướp đắng có chứa p-insulin, một hoạt chất có tác dụng giảm đường huyết tương tự insulin. Tuy nhiên, sử dụng mướp đắng quá nhiều có thể gây tụt đường huyết đột ngột, dẫn đến các triệu chứng như chóng mặt, nhức đầu, mồ hôi, hoảng loạn, có thể dẫn đến choáng và ngất.
Một số câu hỏi thường gặp
Bên cạnh những tác dụng của mướp đắng, tác hại thì cũng có khá nhiều thắc mắc của người dùng về loại quả này đã được Kiến Thức Tổng Hợp như sau:
Câu hỏi thường gặp về tác dụng của mướp đắng
Uống nước mướp đắng hàng ngày có tốt không?
Uống hoặc ăn nhiều mướp đắng có tốt không? Mướp đắng được biết đến là thực phẩm chứa nhiều dưỡng chất và vitamin như A, C, K, acid folic, kali, magie và chất xơ, giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm cholesterol, tăng cường chức năng tiêu hóa, giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, giảm căng thẳng và giúp ngủ ngon hơn.
Tuy nhiên, mướp đắng có mùi vị đắng khá đặc trưng, nên nếu không thích hoặc có dấu hiệu dị ứng thì nên hạn chế sử dụng.
Ngoài ra, cần phải lưu ý về liều lượng sử dụng, không nên ăn hoặc uống quá nhiều nước khổ qua mỗi ngày, vì điều này có thể gây ra tác dụng phụ như khó tiêu hóa, đau bụng, tiểu đường hoặc tác dụng phụ khác. Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi sử dụng thực phẩm này hàng ngày.
Lá mướp đắng có tác dụng gì?
Lá mướp đắng có nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Lá có thể được sử dụng để trị viêm họng, ho, ho có đờm và viêm họng. Bạn có thể lấy vài lá khổ qua rửa sạch, giã nhỏ và thêm muối hạt và nước để chắt lấy nước và uống hoặc ngậm mỗi ngày 3-4 lần.
Lá mướp đắng cũng có thể được sử dụng để trị mụn nhọt, lở loét và giảm sưng viêm ngoài da. Bạn có thể giã nát lá và đắp lên vùng da bị tổn thương để làm tiêu viêm và giảm sưng.
Sau sinh ăn mướp đắng được không?
Nếu bạn đang lo lắng về việc có nên ăn mướp đắng sau sinh hay không, thì tốt hơn hết là các bà mẹ mới sinh không nên thêm món này vào thực đơn hàng ngày. Nguyên nhân là vì mặc dù thực phẩm này chứa nhiều dưỡng chất, nhưng hàm lượng dinh dưỡng lại không cao bằng các loại rau củ quả khác.
Ngoài ra, trái khổ qua cũng không chứa nhiều chất béo có lợi cho quá trình phục hồi sức khỏe sau sinh, trong khi đó, bà mẹ sau sinh cần phải bổ sung đầy đủ chế độ ăn uống (bao gồm chất đạm, chất xơ, chất béo có lợi, vitamin và khoáng chất…) để phục hồi sức khỏe. Vì vậy, ăn thực phẩm này sẽ không đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết cho bà mẹ sau sinh, và không có lợi cho quá trình phục hồi sức khỏe sau sinh của họ.
Như vậy, Kiến Thức Tổng Hợp đã cùng bạn tìm hiểu về những tác dụng của mướp đắng và các thông tin liên quan. Chia sẻ thêm cho người thân, bạn bè cùng biết bạn nhé!
