[Lời giải] Mối quan hệ giữa hô hấp và quang hợp ở thực vật

Hô hấp và quang hợp là những quá trình chuyển hóa năng lượng cơ bản, chúng có mối quan hệ thật thiết với nhau trong việc sản sinh ra hợp chất để duy trì sự sống cho các sinh vật trên Trái Đất. Vậy thực chất mối quan hệ giữa hô hấp và quang hợp là như thế nào? Hãy cùng Kiến thức Tổng hợp đi tìm hiểu câu trả lời cho vấn đề này nhé!

Nội dung bài viết

1 Mối quan hệ giữa hô hấp và quang hợp ở thực vật là gì?
2 Hô hấp là gì?
- 2.1 Đặc điểm của quá trình hô hấp
- 2.2 Môi trường có ảnh hưởng tới quá trình hô hấp như thế nào?
3 Quang hợp là gì?
- 3.1 Thành phần & chức năng của hệ sắc tố quang hợp
- 3.2 Quang hợp có vai trò như thế nào với cây xanh?
4 Quá trình quang hợp và hô hấp khác nhau như thế nào?
- 4.1 Giống nhau
- 4.2 Khác nhau

Mối quan hệ giữa hô hấp và quang hợp ở thực vật là gì?

Quá trình hô hấp và quang hợp ở thực vật có mối quan hệ mật thiết với nhau. Cụ thể:

Quá trình hô hấp và quang hợp có mối quan hệ mật thiết với nhau

Cả hai quá trình đều có chung nhiều sản phẩm trung gian cùng nhiều hệ Enzyme.
Sản phẩm của quá trình quang hợp là chất hữu cơ cùng oxy cung cấp nguyên liệu cho quá trình hô hấp. Còn sản phẩm của quá trình hô hấp là H₂O và CO₂ lại cung cấp nguyên liệu cho quá trình quang hợp ở thực vật.

Hiểu một cách đơn giản, hô hấp và quang hợp là 2 quá trình ngược chiều, chúng phụ thuộc lẫn nhau. Quang hợp chính là tiền đề của hô hấp, và ngược lại.

Phương trình tổng quát:

Hô hấp: C₆H₁₂O₆ + 6O₂ → 6CO₂ + 6H₂O + năng lượng (nhiệt + ATP)
Quang hợp: 6CO₂ +12H₂O (tác nhân ánh sáng, diệp lục)-> C₆H₁₂O₆ +6O₂

Hô hấp là gì?

Khái niệm hô hấp: Hô hấp là quá trình vận chuyển oxy từ không khí vào các tế bào trong mô, đồng thời, nó còn thực hiện quá trình vận chuyển cacbonic oxit theo chiều ngược lại dưới tác dụng của enzim. Nguyên liệu của hô hấp là Glucose của tế bào sống cùng các phần tử hữu cơ sẽ bị oxy hóa và tạo ra CO₂ và H₂O, 1 phần năng lượng được giải phóng ra ngoài dưới dạng ATP – hợp chất căn bản của sự sống. Đây là hợp chất nắm vai trò chủ chốt ở đa số các quá trình chuyển hóa năng lượng trong mỗi hoạt động sống.

mối quan hệ giữa hô hấp và quang hợp sơ đồ

Quá trình hô hấp ở thực vật

Phương trình hô hấp tổng quát như sau:

C₆H₁₂O₆ + 6O₂ → 6CO₂ + 6H₂O + Năng lượng (nhiệt + ATP)

Theo đó, vào ban đêm thì cây hô hấp sẽ lấy oxy trong không khí rồi lại nhiều Cacbonic Oxit. Do đó, khi đặt cây ở trong phòng có đóng kín cửa thì không khí trong phòng sẽ bị thiếu hụt đi Oxy và dẫn tới trường hợp người ngủ bị ngạt khí và gây nguy hiểm hoặc mệt mỏi lúc tỉnh dậy.

Đặc điểm của quá trình hô hấp

Dưới đây là 1 số đặc điểm của quá trình hô hấp ở cây xanh:

Nhiệt độ cần được duy trì thuận lợi nhằm đảm bảo các hoạt động sống trong cơ thể để có thể thông qua năng lượng thải ra được tích lũy dưới dạng nhiệt cần thiết.
Nguồn năng lượng tích lũy trong ATP được sử dụng để vận chuyển vật chất trong cây sinh trưởng, tổng hợp các chất hữu cơ hoặc sửa chữa những hư hại của tế bào,…
Trong quá trình hô hấp, nhiều sản phẩm trung gian được hình thành và chúng được coi là nguyên liệu của nhiều quá trình tổng hợp các chất khác trong cơ thể.

Môi trường có ảnh hưởng tới quá trình hô hấp như thế nào?

Quá trình hô hấp ở thực vật luôn bị ảnh hưởng bởi yếu tố môi trường. Vì thế, việc điều chỉnh các yếu tố môi trường chính là biện pháp bảo quản tốt nhất các nông phẩm hiện nay. Hô hấp sẽ bao gồm hô hấp kị khí và hô hấp hiếu khí, cụ thể:

hô hấp và quang hợp khác nhau như thế nào

Quá trình hô hấp chịu ảnh hưởng lớn từ môi trường bên ngoài

Hô hấp là phản ứng hóa học có sự xúc tác của Enzim. Nên quá trình này phụ thuộc vào yếu tố nhiệt độ.
Nước có trong cây ảnh hưởng trực tiếp tới cường độ hô hấp, bởi nước chính là dung môi – môi trường xảy ra những phản ứng. Vì thế, nước chính là yếu tố tham gia trực tiếp vào quá trình oxy hóa các nguyên liệu hô hấp.
Oxy đóng vai trò quan trọng trong quá trình hô hấp, chất này tham gia trực tiếp vào việc oxy hóa chất hữu cơ. Đồng thời, nó còn là chất nhận điện tử cuối cùng trong chuỗi truyền điện tử. Do đó, nếu thiếu đi oxy thì cây sẽ chuyển sang phương thức hô hấp kị khí gây ra sự bất lợi cho toàn bộ các tế bào, cũng như cơ thể cây xanh.
Nếu CO₂ hoặc cacbonic oxit tồn tại trong môi trường với hàm lượng cao sẽ khiến quá trình hô hấp cây bị ức chế.

Tóm lại, quá trình hô hấp ở cây xanh luôn phụ thuộc chặt chẽ với môi trường. Nó góp phần quan trọng trong việc phát triển và sinh sôi của hệ thực vật.

||Bạn có biết: Tại sao phải thu hoạch các cây có rễ củ trước khi chúng ra hoa?

Quang hợp là gì?

Quang hợp là quá trình tổng hợp các chất hữu cơ từ nhóm thực vật, tảo cùng 1 số vi khuẩn thông qua quá trình thu nhận ánh sáng từ năng lượng mặt trời. Quá trình quang hợp ở thực vật được diễn ra thông qua chất diệp lục có trong lục lạp.

Phương trình quang hợp:

6CO₂ + 12H₂O → C₆H₁₂O₆ + 6H₂O + 6O₂ (tác nhân diệp lục, ánh sáng)

hô hấp và quang hợp có mối quan hệ như thế nào

Quang hợp là quá trình tổng hợp các chất hữu cơ

Thành phần & chức năng của hệ sắc tố quang hợp

Hệ sắc tố quang hợp ở lá cây được chia thành 2 thành phần chính là diệp lục và Carotenoit. Ở thực vật thủy sinh và nhóm tảo sẽ có thêm sắc tố phụ Phycobilin.

Cây xanh quang hợp cần phải nhờ vào chất Carotenoit và diệp lục ở lá cây.
Bề mặt lá cây khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời sẽ giúp các sắc tố diệp lục hấp thụ năng lượng rồi tiến hành quá trình quang hợp ở cây xanh.

Quang hợp có vai trò như thế nào với cây xanh?

Quang hợp là quá trình quan trọng không thể thiếu đối với việc duy trì sự sống của sinh vật trên Trái Đất. Đặc biệt, quá trình này ở cây xanh sẽ tạo ra khí oxy – nguồn sống của đa số sinh vật. Dưới đây là 3 vai trò chính của quá trình quang hợp ở thực vật:

Quang hợp có vai trò quan trọng đối với việc duy trì sự sống của sinh vật trên Trái Đất

Tổng hợp chất hữu cơ: Sản phẩm được tạo ra từ quang hợp là chất hữu cơ để cung cấp nguồn thức ăn cho tất cả các sinh vật. Bên cạnh đó, nó cũng được sử dụng làm nguyên liệu cho công nghiệp hay chế tạo thuốc chữa bệnh cho người.
Điều hòa không khí: Khi cây xanh hấp thụ khí CO₂, giải phóng O₂ và hơi nước sẽ giúp điều hòa không khí. Từ đó, giảm hiệu ứng nhà kính và đem lại bầu không khí mát mẻ, trong lành cho Trái Đất.
Tích lũy năng lượng: Quang hợp chính là quá trình để chuyển hóa từ năng lượng ánh sáng mặt trời trở thành những liên kết hóa học, tích lũy tối đa để tăng lượng duy trì hoạt động.
Các thành viên đang cố gắng liên kết hóa học, cung cấp và tích lũy tối đa các năng lượng để duy trì các hoạt động sống của sinh vật.

||Xem thêm: Tại Sao Rêu Ở Cạn Nhưng Chỉ Sống Được Ở Chỗ Ẩm Ướt?

Quá trình quang hợp và hô hấp khác nhau như thế nào?

Dưới đây là sự giống và khác nhau của quá trình hô hấp và quang hợp:

So sánh sự giống và khác nhau giữa quá trình quang hợp & hô hấp

Giống nhau

Cả hai quá trình này đều là quá trình chuyển hóa năng lượng cùng khoáng chất cho cây.
Quá trình chuyển hóa đều được diễn ra trong bào quan
Tham gia trực tiếp vào quá trình nuôi dưỡng giúp cây phát triển tốt hơn.

Khác nhau

Tiêu chí	Quang hợp	Hô hấp
Chức năng	– Tạo ra nguồn thức ăn nuôi dưỡng cho cây bằng cách thực hiện chuyển hóa chất thành đường glucose.	– Phân giải thức ăn, đồng thời giải phóng năng lượng cần thiết cho những hoạt động sống của cây.
Phương trình hóa học	6CO₂ + 6H₂O → C₆H₁₂O₆ + 6O₂	C₆H₁₂O₆ + 6H₂O → 6CO₂ + 6H₂O + Năng lượng
Chất xúc tác	– Ánh sáng cần tham gia vào quá trình quang hợp để tạo ra enzyme, đường glucose, hệ sắc tố.	– Quá trình hô hấp cần có khí oxy để phân giải đường glucose.
Sản phẩm tạo ra	– Khí Oxy và đường glucose	– Khí CO₂, năng lượng ATP và nước
Nơi diễn ra quá trình	– Lục lạp	– Tế bào cùng ti thể của tế bào sống
Cơ chế hoạt động	– Quá trình quang hợp cần trải qua 2 giai đoạn là pha sáng và pha tối.	– Quá trình hô hấp trải qua 4 giai đoạn là phân giải – hô hấp yếm khí – chu trình crep – chuỗi truyền điện tử.

Qua bài viết chia sẻ trên của chúng tôi, hy vọng đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa hô hấp và quang hợp. Và cũng đừng quên ghé thăm website kienthuctonghop.vn chúng tôi để khám phá và tìm hiểu thêm nhiều kiến thức bổ ích khác nữa nhé!

||Bài viết liên quan khác: