Mật độ dân số có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với chính sách phát triển đời sống, xã hội của mỗi quốc gia nói riêng và thế giới nói chung. Vậy mật độ dân số là gì cách tính như thế nào? Hãy cùng kienthuctonghop.vn đi tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này trong nội dung bài viết dưới đây nhé!
Tìm hiểu mật độ dân số là gì lớp 7?
Nội dung bài viết
Dân số là gì?
Để tìm hiểu về mật độ dân số, trước tiên chúng ta cần xem định nghĩa dân số như thế nào. Cụ thể, dân số là tập hợp những con người đang sống ở một vùng địa lý hoặc một không gian nhất định. Đây chính là nguồn lao động quý báu cho sự phát triển kinh tế – xã hội.
Dân số thường được đo bằng cuộc điều tra dân số và biểu hiện bằng tháp dân số. Ngoài ra, dân số cũng thường được xem xét và nghiên cứu ở góc độ quy mô; cơ cấu; phân bố và chất lượng.
Khái niệm dân số và dân cư thường bị nhầm lẫn. Theo đó, nội hàm của khái niệm dân cư không chỉ bao gồm số người, cơ cấu theo độ tuổi và giới tính; mà còn bao gồm cả vấn đề phân bố, kinh tế, văn hóa, sức khỏe, ngôn ngữ,… Dân cư chính là khái niệm rộng hơn so với nội hàm của khái niệm dân số.
Mật độ dân số là gì?
Mật độ dân số chính là số người sinh sống trên một đơn vị diện tích, được lấy theo giá trị trung bình. Căn cứ vào chỉ số này, người ta có thể tính toán lượng tài nguyên cần cho khu vực đó và so sánh giữa các khu vực với nhau. Các loại mật độ dân số đó là:
1. Mật độ dân số sinh học
Đây là phép đo sinh học, thường được sử dụng bởi những người bảo vệ môi trường thay vì các con số tuyệt đối. Mật độ dân số thấp sẽ làm giảm đi khả năng sinh sản và có thể gây tuyệt chủng đối với một số loài; được gọi là hiệu ứng Allee. Các ví dụ có thể kể đến như:
- Gặp khó khăn trong khi xác định đồng loại trong một diện tích có mật độ thấp.
- Tăng nguy cơ giao phối cận huyết ở trên một diện tích có mật độ thấp.
- Tăng tính nhạy cảm với những hiện tượng thảm họa khi có mật độ dân số thấp.
Mật độ dân số sinh học sẽ phản ánh sự phát triển của các loài
Lưu ý, mỗi loài sẽ có mật độ dân số chuẩn khác nhau. Ví dụ như các loài R-selected thường có mật độ cao; các loài K-selected lại có mật độ thấp hơn. Mật độ dân số thấp có thể làm dẫn đến tình trạng thay đổi chuyên biệt hóa trong định vị đồng loại như chuyên biệt hóa thụ phấn đối với họ Lan (Orchidaceae).
2. Mật độ dân số loài người
Mật độ dân số loài người chính là số người trên một đơn vị diện tích, có thể bao gồm các vùng cạnh tranh hay các vùng có tiềm năng sản xuất. Thông thường, chúng ta có thể tính mật độ cho vùng; thành phố; quốc gia hay một đơn vị lãnh thổ hoặc là toàn bộ thế giới.
3. Mật độ dân số tự nhiên
Còn gọi là mật độ dân số thô; chính là chỉ số phản ứng mức độ tập trung của số dân trên lãnh thổ. Mật độ dân số tự nhiên càng lớn thì mức độ tập trung dân cư càng cao và ngược lại; được tính bằng số dân trên một đơn vị diện tích tương ứng với số dân.
Mật độ dân số là gì địa 7? Mật độ dân số tự nhiên năm 2021
Công thức cụ thể là:
M = D/S
Trong đó:
- D chính là số dân thường trú trên lãnh thổ đó (người)
- S là diện tích của lãnh thổ (km² /ha)
- M là mật độ dân số tự nhiên (người/km² hoặc người/ha).
Lưu ý, mật độ dân số dân số tự nhiên là đại lượng bình quân chỉ sự phân bố đồng đều của dân cư trên lãnh thổ đó. Việc tính toán mật độ dân số trên phạm vi lãnh thổ càng nhỏ thì chỉ số sẽ càng sát với thực tế.
Các loại mật độ dân số sử dụng trong quy hoạch đô thị
Tùy vào góc độ và mục đích nghiên cứu, người ta tính toán và sử dụng các loại mật độ dân số khác nhau. Các loại mật độ dân số thường được dùng trong quy hoạch đô thị đó là:
- Mật độ dân số thành thị là số dân thành thị trên một đơn vị diện tích, được tính bằng người/km² hoặc người/ha.
- Mật độ dân số nông thôn là số dân nông thôn trên một đơn vị diện tích, được tính bằng người/km² hoặc người/ha.
- Mật độ dân số trên một đơn vị diện tích canh tác, được tính bằng người/ha.
Tìm hiểu mật độ dân số là gì trắc nghiệm?
- Mật độ dân số lao động trên một đơn vị diện tích canh tác, được tính bằng người lao động/ha.
- Mật độ dân số kinh tế chính là sự kết hợp giữa mật độ dân số tự nhiên và một vài chỉ số đặc trưng cho trình độ phát triển kinh tế của vùng lãnh thổ. Chỉ số như nhu cầu về năng lượng (tấn nhiên liệu/đầu người); khối lượng vận chuyển (tấn/km); mật độ mạng lưới giao thông của lãnh thổ (số km/km2 lãnh thổ);… Thông thường thì sự khác biệt về giá trị của mật độ dân số tự nhiên và mật độ dân số kinh tế sẽ phản ánh mức độ khai thác phương diện kinh tế của lãnh thổ.
- Mật độ dân số nông nghiệp là số dân bình quân trên diện tích đất nông nghiệp, được dùng trong nghiên cứu về nguồn lực phát triển nông nghiệp.
Công thức tính mật độ dân số
Mật độ dân số sẽ bằng tổng số người chia cho diện tích mà họ đang sinh sống. Công thức đó là:
Mật độ dân số (người/km²)= Số dân (người)/ Diện tích đất (km²)
Mật độ dân số là gì cách tính?
Lưu ý: Mật độ dân số càng cao thì cho thấy mức độ tập trung dân cư càng cao; ngược lại mật độ dân số càng nhỏ thì mức độ tập trung dân cư càng thấp.
Mật độ dân số càng lớn thì có cho thấy được mức độ tập trung dân cư càng cao và ngược lại.
Hướng dẫn các bước tính mật độ dân số đơn giản, chính xác
Để tính được mật độ dân số một cách chính xác và nhanh chóng, ngoài việc nắm rõ công thức tính mật độ dân số thì bạn cần tiến hành thực hiện quy trình dưới đây:
1. Xác định diện tích và thu thập số liệu
Việc đầu tiên mà bạn cần phải làm đó là xác định diện tích. Cụ thể:
Tìm ra ranh giới và diện tích khu vực
- Cần phải tìm ra ranh giới của khu vực muốn tính mật độ dân số.
- Tính được diện tích khu vực đó theo đơn vị mét vuông hoặc kilomet vuông.
- Cần đảm bảo khu vực này cần được khảo sát, đo đạc kỹ lưỡng.
- Có thể tham khảo, tìm kiếm thông tin từ số liệu thống kê dân số, từ điển bách khoa toàn thư hay trên mạng.
- Đặc biệt, đối với khu vực chưa có ranh giới xác định và chưa được đưa vào dữ liệu thống kê dân số thì bạn cần phải tự vẽ ra ranh giới đó.
2. Xác định số dân
Cần tìm kiếm số liệu mới nhất về số người sinh sống trong khu vực muốn tính mật độ dân số. Cụ thể:
Xác định chính xác nhất về số dân
- Đối với khu vực thì bạn có thể tìm kiếm thông tin trên mạng để có được con số tương đối chính xác.
- Đối với quốc gia thì bạn nên tra cứu cuốn CIA World Factbook với số liệu chính xác nhất.
- Ngoài ra, nếu số liệu chưa được ghi nhận thì bạn cần tiến hành điều tra và tổng hợp. Hãy cố gắng để tìm số liệu chính xác nhất có thể.
3. Cân đối dữ liệu
Đối với việc sử dụng số liệu tính toán để so sánh các khu vực hay vùng lãnh thổ với nhau thì bạn cần quy về một đơn vị tính thống nhất.
Ví dụ, với một quốc gia có diện tích tính theo dặm vuông và một quốc gia tính theo kilomet vuông thì bạn cần phải quy đổi về đơn vị chung dặm vuông hoặc kilomet vuông.
Với nội dung thông tin trong bài viết mật độ dân số là gì, đơn vị tính mật độ dân số là gì cùng các vấn đề xoay quanh mật độ dân số; hy vọng là đã giúp ích cho bạn. Mời bạn đọc theo dõi và cập nhật những bài viết hay mỗi ngày của chúng tôi!
