Dù nhiều cưới hỏi đã được đơn giản hóa để phù hợp với cuộc sống hiện đại nhưng lễ dạm ngõ vẫn luôn là nghi thức quan trọng và không thể thiếu trong thủ tục cưới hỏi. Do đặc trưng văn hóa, nếp sống của từng vùng miền mà lễ dạm ngõ cũng có sự khác biệt. Bài viết dưới này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nghi thức đầu tiên của trình tự mà cô dâu chú rể nào cũng phải trải qua.
Nội dung bài viết
Lễ dạm ngõ là gì?
Đây là bước đầu gặp gỡ hai bên gia đình, đặt vấn đề cho đôi bạn trẻ tiến đến mối quan hệ nghiêm túc. Sau một thời gian tìm hiểu, khi đối phương cảm thấy phù hợp, muốn đi đến hôn nhân thì sẽ thông báo cho hai bên cha mẹ.
Lễ dạm ngõ
So với thời xưa, thủ tục cưới xin hiện nay đã đơn giản hơn nhiều. Cô dâu chú rể không cần phải trải qua lục lễ kéo dài 3 năm nữa.
Thay vào đó, cặp đôi chỉ cần trải qua 3 bước chính là lễ dạm ngõ, lễ ăn hỏi và lễ cưới. Vậy nên, lễ dạm ngõ chính là buổi gặp mặt chính thức đầu tiên giữa hai bên gia đình cô dâu chú rể bàn chuyện trăm năm cho hai con. Ở miền Bắc, lễ dạm ngõ hay còn được gọi là lễ chạm ngõ.
Hiện nay, có khá nhiều cặp bạn trẻ không biết về lễ dạm ngõ là gì? Những thủ tục cần thiết để có buổi gặp mặt thân mật và trang trọng nhất. Dưới đây sẽ là những thông tin hữu ích nhất giúp bạn hiểu hơn buổi lễ chạm ngõ này.
Ý nghĩa của lễ dạm ngõ là gì?
Lễ chạm ngõ có ý nghĩa gì? Đây được xem là buổi gặp gỡ chính thức đầu tiên giữa hai bên gia đình.
Trong buổi lễ này, hai bên gia đình trai gái sẽ gặp trò chuyện, giao lưu và thăm hỏi. Tiến hành tìm hiểu về gia cảnh, điều kiện cơ bản cũng như gia phòng gia đình.
Ngày nay, dù các cặp nam nữ đã được tự do tìm hiểu nhau nhưng để tiến đến hôn nhân thì vẫn cần đến buổi gặp mặt đầu tiên của cha mẹ hai bên. Theo đó, phía nhà trai mang lễ dạm ngõ đến nhà gái, có lời xin phép cho đôi bạn chính thức được qua lại, tính đến chuyện uyên ương trăm năm.
Lễ dạm ngõ cần những gì
Lễ dạm ngõ nhà trai cần chuẩn bị gì?
Ngày nay, lễ dạm ngõ cũng được tổ chức đơn giản hơn, không có quá nhiều nguyên tắc khác biệt. Các lễ vật nhà trai chuẩn bị cũng không còn quá phức tạp và cầu kỳ. Tất cả, chỉ đơn giản là một cơi trầu cau, chè, rượu thuốc được phủ vải đỏ cùng một ít hoa quả, bánh kẹo là đủ.
Tùy thuộc vào nếp sống, văn hóa từng vùng miền mà thủ tục lễ vật trong buổi dạm ngõ cũng có một vài khác biệt. Cụ thể:
Lễ dạm ngõ miền Bắc
Lễ dạm ngõ đẹp, đơn giản của miền Bắc
Lễ dạm ngõ miền Bắc cần những gì? Theo phong tục người miền Bắc, những lễ vật trong buổi dạm ngõ phải là số lẻ. Ví dụ 9 quả cau lá trầu, 1 chai rượu, 1 hộp chè, 1 cây thuốc, 1 hoặc 3 bánh cốm, 3 hoặc 5 hoa quả.
Tuy nhiên, ở miền Bắc cũng tùy theo phong tục từng địa phương, mỗi tỉnh khác nhau thì phong tục dạm ngõ, cưới hỏi khác nhau. Có nơi, đồ lễ trong dạm ngõ lại là số chẵn với mong muốn cuộc sống dâu rể viên mãn, tròn đầy.
Lễ dạm ngõ miền Trung
Mâm lễ dạm ngõ đẹp theo phong tục miền Trung
Giỏ quà lễ dạm ngõ miền Trung khá đơn giản, gồm trầu cau và một chai rượu lễ được bọc gói bằng giấy đỏ. Thông thường, tráp lễ vật dạm ngõ cho nhà gái, người miền Trung sẽ gói thêm trong lễ vật đó những món bánh sản vật của địa phương. Chẳng hạn như bánh Hồng ở Phú Yên, Bình Định.
Lễ dạm ngõ miền Nam
Lễ dạm ngõ miền Nam
Lễ dạm ngõ miền Nam hay còn được gọi là đám nói hay lễ đi nói. Hàm ý là buổi nói chuyện chính thức đầu tiên giữa hai bên gia đình. Theo đó, phía nhà trai sẽ chuẩn bị mâm lễ dạm ngõ cho nhà gái gồm một đĩa trầu cau têm hình cánh phượng, một cặp rượu, một cặp trà và mâm ngũ quả được bày trí trang trí đẹp mắt.
Theo văn hóa người Việt Nam từ bao đời nay, khách đến chơi nhà thường mang theo một chút quà nhỏ. Và giỏ quà lễ dạm ngõ cũng được hiểu tương tự như món quà mà phía nhà trai mang đến thăm, chơi nhà gái. Vậy nên, việc chuẩn bị đủ đầy mâm lễ dạm ngõ theo phong tục của từng địa phương là điều cần thiết mà các cặp đôi không thể bỏ qua để vừa lòng cho đôi bên.
Nhà gái cần chuẩn bị những gì trong lễ chạm ngõ?
Tuy nhà gái không cần chuẩn bị lễ vật gì nhưng sự tiếp đón niềm nở của nhà gái giúp tạo được ấn tượng tốt cho nhà trai. Dưới đây là những công việc nhà gái cần chuẩn bị để buổi lễ dạm ngõ diễn ra suôn sẻ và tốt đẹp.
Nhà gái chuẩn bị tươm tất nước uống tiếp đón nhà trai
- Dọn dẹp, vệ sinh nhà cửa và sắp xếp đồ vật, nội thất trong nhà cho gọn gàng, tươm tất và sạch sẽ. Đặc biệt, bên nhà cô gái cần lưu ý dọn dẹp sạch sẽ khu vực bàn thờ gia tiên, bày trí hoa quả theo phong tục của địa phương để mời ông bà tổ tiên về tham gia lễ dạm ngõ con cháu.
- Phía nhà gái cần chuẩn bị thật chu đáo các mâm để tiếp đón gồm trà bánh, nước uống và hoa quả. Bên cạnh đó, bàn tiếp đón cũng cần được lau dọn sạch sẽ, được bày trí đẹp mắt với khăn trải bàn, mâm ngũ quả và bình hoa để tạo được ấn tượng tốt đẹp với nhà trai.
- Nên sắp xếp khu vực để xe cho phía nhà trai để buổi lễ gặp mặt lần đầu diễn ra suôn sẻ, hạn chế việc phát sinh những sự cố nhỏ dễ gây mất lòng hai bên.
Ngoài ra, phía bên nhà gái có thể chuẩn bị thêm bữa cơm tiếp khách sau khi bàn bạc, thăm hỏi hai bên. Bữa ăn cũng không cần quá cầu kỳ, nhưng phải tươm tất, thể hiện được tính hiếu khách của gia đình nhà gái.
Lễ dạm ngõ nên mặc gì?
Đối với trang phục mặc trong lễ chạm ngõ cũng tương tự. Bạn không cần quá kỹ tính và cầu kỳ trong việc chọn lựa trang phục. Chỉ cần chúng thể hiện được sự lịch sự, nhẹ nhàng và có thiện cảm tốt. Với nhân vật chính là cô dâu thì cũng không yêu cầu mặc đồ quá lộng lẫy cầu kỳ như đám cưới. Tuy nhiên, đổi lại các nàng dâu nên mặc cho mình những bộ trang phục thể hiện được sự lịch sự nhất.
Lễ dạm ngõ nên mặc gì?
Theo đó, trong buổi lễ chạm ngõ các nàng có thể mặc áo dài truyền thống, áo dài cách tân hoặc cũng có thể là những bộ trang phục công sở lịch sự và nhã nhặn.
Đối với chú rể, việc nên mặc gì trong lễ chạm ngõ cũng không quá phức tạp. Bởi, thông thường trang phục lịch sự, có thiện cảm tốt nhất với nam là mặc vest, quần âu và sơ mi trắng. Điểm cùng đó, bạn có thể kèm một một bông hoa để trông nổi bật hơn.
Ngoài ra, chú rể cũng có thể chọn mặc những kiểu áo dài nam truyền thống. Hoặc cách tân mang phong cách trẻ trung, hiện đại. Nhưng vẫn giữ được vẻ truyền thống trong tà áo dài nam dân tộc.
Những thành phần tham dự trong lễ dạm ngõ
Thực chất, dạm ngõ chỉ là một buổi gặp mặt thân mật giữa hai bên gia đình, nên cũng không cần quá nhiều người đều tham gia. Hai bên gia đình nên có sự bàn bạc, sắp xếp khoảng 5 – 7 người đại diện cho nhà trai, nhà gái là phù hợp nhất.
Tất nhiên, thành phần không thể thiếu trong lễ dạm ngõ là bố mẹ của chú rể, cô dâu. Ngoài ra có thể là ông bác, chú, bác… nội ngoại.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể chọn những người có lời ăn tiếng nói trong dòng họ, gia đình như trưởng họ, bác, chú… đại diện cho nhà trai, nhà gái phát biểu trong buổi chạm ngõ này.
Tuy nhiên, thông thường nhà trai có ít người tham dự hơn so với nhà gái. Sở dĩ, điều này vì họ nhà trai là khách còn nhà gái thì cần đông hơn để đón tiếp đoàn nhà trai sao cho chu toàn nhất. Cùng với những thành viên gia đình, hai bên cũng có thể mời thêm một vài người bạn thân thiết để cô dâu vui vẻ hơn, tự tin hơn.
Để buổi gặp mặt diễn ra tốt đẹp, theo mong muốn của hai nhà thì hai bên gia đình nên có lời mới trước đến người đại diện. Đồng thời cũng cần báo rõ ngày, giờ cụ thể để mọi người chủ động sắp xếp công việc. Tránh lỡ ngày lành tháng tốt.
Trình tự làm lễ chạm ngõ đơn giản gồm những bước nào?
Lễ chạm ngõ gồm hai phần chính là phần chuẩn bị hai bên gia đình và phần lễ tại gia đình nhà gái. Dưới đây là trình tự cho phần lễ tại tư gia của nhà gái.
- Đến ngày giờ đã được hai bên gia đình thống nhất từ trước, nhà trai mang lễ vật đã được chuẩn bị tươm tất đến nhà gái tiến hành thủ tục chạm ngõ.
- Hai bên gia đình chào hỏi, giới thiệu các thành phần tham dự. Cụ thể, nhà trai thì gồm những ai, mối quan hệ như nào với chú rể, nhà gái gồm những ai? Mối quan hệ với cô dâu thế nào?
- Đại diện nhà trai phát biểu lý do tổ chức cho buổi dạm ngõ. Trình mâm lễ dạm ngõ cho nhà gái. Đồng thời có đôi lời xin phép cho cô dâu, chú rể chính thức qua lại để chuẩn bị tiến tới kết hôn.
- Đại diện nhà trai phát biểu song, đại diện nhà gái đứng dậy để cảm ơn. Nêu ý kiến, thường là đồng ý để đôi bạn chính thức qua lại và tìm hiểu.
- Thống nhất ý kiến, nhà gái nhận lễ chạm ngõ và dâng lên bàn thờ gia tiên. Cô dâu, chú rể thắp hương kính báo tổ tiên nhà gái về lễ ăn hỏi, lễ cưới sắp tới và cầu mong tổ tiên chúc phúc.
Sau đó, hai bên gia đình cùng bàn bạc, thống nhất tiếp các bước trong thủ tục cưới hỏi như ngày tổ chức lễ ăn hỏi, các lễ vật trong lễ ăn hỏi (bao gồm cả lễ trái, tiền thách cưới).
Cuối cùng, nhà gái có thể mời đoàn nhà trai dùng bữa cơm thân mật trước khi kết thúc buổi lễ chạm ngõ.
Những kiêng kỵ trong buổi lễ
Dạm ngõ là thủ tục đầu tiên và cũng là những bước khởi đầu cho chuyện cưới xin trăm năm cho đôi bạn trẻ. Để có một khởi đầu thật suôn sẻ, tốt đẹp thì bạn nên lưu ý đến một vài vấn đề quan trọng như sau:
- Nên tránh những người có tang làm người đại diện phát biểu cho buổi lễ chạm ngõ của hai gia đình.
- Nếu bố hoặc mẹ của chú rể, cô dâu đã mất thì bạn có thể nhờ người lớn tuổi trong gia đình, dòng họ như chú, bác, cô dì… để nhờ làm người đại diện cho buổi lễ.
- Trong bất kỳ một buổi lễ nào, người miền Bắc đều rất kiêng kỵ việc bị đổ vỡ. Đây được xem là một điềm xấu, dự báo trước những điều không được may mắn trong cuộc sống. Vậy nên, trước buổi lễ bạn nên có sự sắp xếp cẩn thận nhất những đồ dùng dễ vỡ, tránh những điều không đáng có xảy ra nhé.
Bên cạnh đó, ý nghĩa của buổi lễ chạm ngõ trong thủ tục rất ý nghĩa. Dù lễ dạm ngõ đơn giản thì hai bên gia đình nhà trai, nhà gái cũng cần nhớ kiêng kỵ một số vấn đề như sau:
- lễ dạm ngõ có cần coi ngày? Việc chọn ngày tổ chức cho buổi lễ dạm ngõ cần tránh chọn ngày giờ xấu. Nhất là ngày giờ có sao Cô Thần, Quả Tú… Theo quan niệm của nhiều người, tổ chức dạm ngõ. Vào các ngày xấu này thì cuộc sống cô dâu, chú rể sau này không gặp nhiều may mắn. Mặt khác, năm kim lâu cũng không phù hợp tổ chức lễ cưới, chạm ngõ.
- Nếu hai bên gia đình có tang cũng không nên tổ chức dạm ngõ. Sở dĩ tang lễ có thể đem đến điều không may mắn cho cặp đôi.
- Khi mời người thân, họ hàng tham dự trong buổi lễ dạm ngõ . Thì hai nhà trai gái cũng đều nên tránh những người đơn thân, đã mất vợ/ chồng. Hoặc gia đình vô sinh/ hiếm muộn.
Trên đây là những thông tin về lễ dạm ngõ mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng bài viết thực sự hữu ích cho bạn đọc khi tìm hiểu thông tin về một trong những thủ tục cưới xin rất quan trọng này. Chúc đôi bạn có buổi lễ dạm ngõ suôn sẻ, thuận lợi và đúng phong tục.
