Hoang mạc là gì? Bán hoang mạc là gì? Hoang mạc có những đặc điểm nào mà bạn không biết. Trên thực tế hoang mạc có rất nhiều hình dạng và kích cỡ mà bạn không ngờ tới. Cùng tìm hiểu khái niệm và nguồn gốc hình thành hoang mạc trong bài viết dưới đây bạn nhé!
Hoang mạc là một trong những khu vực khắc nghiệt trên Trái Đất
Nội dung bài viết
Hoang mạc là gì? Bán hoang mạc là gì?
Đầu tiên, hoang mạc là gì? Bạn có thể hiểu đây là khái niệm để chỉ một vùng có khí hậu khô hạn vì nơi đây có được rất ít hoặc không có mưa trong một khoảng thời gian dài. Thông thường lượng mưa ở hoang mạc chỉ tầm khoảng 200-250mm/năm nhưng lượng nước bốc hơi lại lên đến 900 đến 1500mm.
Do đó khái niệm hoang mạc thường được dùng để nói về những khu vực có nhiều nước mất đi do bốc hơi so với lượng mưa nhận được. Phần lớn khái niệm này áp dụng cho những khu vực bị “hoang mạc hóa” do nền nhiệt độ tăng (biến đổi khí hậu) khiến cho sông hồ khô cạn, mô hình lượng mưa cũng thay đổi dẫn đến thảm thực vật nơi đó chết dần. Hiện dựa theo tính chất của hoang mạc mà người ta đã chia thành 4 loại hoang mạc bao gồm:
- Hoang mạc đất sét
- Hoang mạc đất muối.
- Hoang mạc cát
- Hoang mạc đồi núi
Có thể nói đặc trưng của hoang mạc chính là khí hậu khô nóng và khắc nghiệt. Nhưng theo một số định nghĩa thì chỉ cần là môi trường không có thực vật thì sẽ đều được coi là hoang mạc, do đó mà nhiều người gọi những vùng có nhiệt độ quá lạnh là “hoang mạc lạnh giá”.
Bán hoang mạc là chỉ vùng có khí hậu thảo nguyên khô, hay còn gọi là bán khô hạn hoặc bán hoang mạc. Vùng này có thể nhận được lượng mưa nhiều hơn so với vùng hoang mạc.
Hoang mạc thường chỉ vùng có khí hậu khô nóng và lượng mưa đổ xuống thấp
Nguyên nhân hình thành hoang mạc
Sở dĩ xuất hiện những vùng hoang mạc bởi vì vị trí của những vùng này nằm tại cận nhiệt đới của vành đai xích đạo ẩm. Mô hình hoàn lưu khí quyển còn được gọi là tế bào Hadley là một trong những vai trò quan trọng ảnh hưởng đến khí hậu hoang mạc.
Hầu hết các hoang mạc nóng nằm ở phía Bắc và Nam của vành đai xích đạo sẽ đều nằm ở bên dưới có khối không khí khô được hình thành cho hoàn lưu Hadley. Mô hình hoàn lưu này chỉ có thể bị gián đoạn nếu lượng mưa cục bộ có thể tăng lên, đặc biệt khi phía đông của các lục địa gió thổi vào bờ, mang theo hơi ẩm bốc lên từ đại dương.
Bạn cũng có thể tìm thấy khoang mạc ở những nơi khác, chẳng hạn như nơi khuất gió của những dãy núi, nơi không khí sẽ buộc phải tăng lên, làm mát rồi sau đó bị mất độ ẩm khi mưa rơi xuống những sườn đón gió.
Những đặc điểm của môi trường hoang mạc là gì?
Dưới đây là những đặc điểm thường thấy nhất của môi trường hoang mạc mà bạn có thể tham khảo.
Đặc điểm về đất
Đất ở hoang mạc thường nóng và có kết cấu sỏi thô, đất thường sẽ không màu mỡ do có rất ít thảm thực vật có thể cung cấp được rác và mùn. Đất ở hoang mạc thường thiếu chất hữu cơ và nước nên rất khô cằn và bạc màu.
Đặc điểm về khí hậu
Như đã nói ở trên có rất ít mưa trong hệ sinh thái của hoang mạc, không chỉ thế người ta còn rất khó đoán lượng mưa và thời điểm mưa vì nó chỉ diễn ra hiếm hoi khoảng 1 đến 2 lần trong năm. Khí hậu của hoang mạc rất nóng, nhiệt độ cao theo ngày, hầu hết đều vượt quá 40 độ C. Tuy nhiên nhiệt độ vào ban đêm lại giảm đi một cách đáng kể, sự chênh lệch nhiệt độ giữa ban ngày và ban đêm khá cao.
Đặc điểm về thực vật
Xương rồng là một loài cây đặc trưng của vùng đất hoang mạc
Do chính việc ít mưa và lượng nước bốc hơi nhiều mà hoang mạc rất hiếm có sống suối, vì vậy chỉ có loại động thực vật có khả năng chịu hạn cao mới có thể tồn tại. Đối với thực vật thì chúng sẽ có khả năng chịu hạn cao và thích hợp sống ở môi trường khắc nghiệt như:
- Vòng đời ngắn ngủi trong mùa mưa, hạt có thể tồn tại tốt trong điều kiện khắc nghiệt của mùa khô.
- Loại cây nhiều nước như xương rồng, có thể tích trữ được một lượng nước lớn, phần lá cũng được trở thành gai nhằm hạn chế tối đa sự mất nước của cây.
- Những loại cây lớn, có bộ rễ ăn sâu xuống để hút nước.
Đặc điểm về động vật
Động vật ở hoang mạc khá phong phú, phần lớn là những loài có thể chịu được nắng nóng cùng sự thiếu nước như tắc kè, bọ cạp, lạc đà, linh cẩu, linh dương sừng xoăn, cáo…. Phần lớn những loài này đều kiếm ăn vào ban đêm, còn ban ngày sẽ trú ngụ trong những hang động hoặc tán cây để tránh nắng.
Với những thông tin được cung cấp, hy vọng bạn đã hiểu hoang mạc là gì, nguyên nhân hình thành và các đặc điểm thường thấy ở khu vực này. Tóm lại hoang mạc không phải là vùng đất thích hợp mà con người sinh sống.
