Cùng với hệ tiêu hóa, hệ tuần hoàn, hệ hô hấp đảm nhận vai trò quan trong trong cơ thể con người. Hệ hô hấp có nhiệm vụ lấy oxy từ môi trường bên ngoài để cung cấp và duy trì mọi hoạt động sống của cơ thể. Vậy hô hấp là gì? Hệ hô hấp bao gồm những bộ phận nào? Vai trò & chức năng của từng bộ phận là gì? Để tìm hiểu chi tiết, mời bạn đọc cùng khám phá trong bài viết dưới đây!
Nội dung bài viết
Hô hấp là gì?
Hô hấp được xem là hoạt động sống quan trọng, có chức năng trao đổi khí diễn ra trên toàn bộ các bộ phận của cơ thể. Ngoài việc lấy oxy từ môi trường bên ngoài cung cấp cho cơ thể. Hô hấp còn đảm bảo mọi hoạt động trong cơ thể diễn ra bình thường. Không chỉ lấy oxy, quá trình hô hấp của con người còn thải ra môi trường một lượng khí CO₂ (Cacbonic).
Hô hấp là hoạt động sống có chức năng trao đổi khí diễn ra trên cơ thể
Theo bài học hô hấp là gì lớp 11, lớp 6 quá trình hô hấp đối với cơ thể sống diễn ra trong 3 giai đoạn. Trong đó, thở là giai đoạn đầu tiên của quá trình, lúc này cơ thể sẽ làm việc trực tiếp với môi trường thông qua việc hít thở oxy và thải khí cacbonic. Tiếp theo là giai đoạn trao đổi khí ở phổi và cuối cùng là giai đoạn trao đổi ở tế bào.
Dựa vào điều kiện để diễn ra hô hấp, hô hấp là gì sinh học 11, lớp 6 được chia làm hai loại, bao gồm:
- Hô hấp hiếu khí: Diễn ra bình thường trong môi trường có oxi phân tử.
- Hô hấp kị khí: Thường diễn ra trong môi trường thiếu oxy phân tử.
Các bộ phận trong hệ hô hấp là gì?
Hô hấp là sự phối hợp làm việc của rất nhiều bộ phận khác nhau. Mỗi bộ phận sẽ đảm nhận một vai trò riêng biệt.
Các cơ quan trong hệ hô hấp
-
Mũi
Đây là bộ phận đầu tiên của hệ hô hấp tính từ bên ngoài vào, đảm nhận nhiệm vụ lấy khí và làm sạch khí. Đồng thời quá trình không khí đi qua mũi sẽ được làm ấm trước khi di chuyển đến các bộ phận khác của cơ thể. Mũi bao gồm mũi ngoài, khoang mũi và các cạnh mũi.
-
Họng
Bộ phận này giao nhau giữa đường thở và đường ăn, giúp bảo vệ các bộ phận trong hệ hô hấp. Để tránh sự tấn công của tác nhân bên ngoài. Do phải thường xuyên với các tác nhân gây bệnh cũng như vi khuẩn, vi rút có hại, họng thường xảy ra các bệnh viêm họng, viêm hầu.
-
Thanh quản
Trước khi đi xuống phổi, khí trao đổi phải đi qua thanh quản. Thanh quản được cấu tạo chủ yếu từ sụn và cơ. Bộ phận này khá nhạy cảm nên cần được bảo vệ trước tác nhân gây bệnh từ môi trường. Thanh quan không chỉ có khả năng tạo ra âm thanh từ luồng khí thở mà còn giúp làm ấm không khí trước khi vào phổi.
Hệ hô hấp là sự phối hợp giữa nhiều bộ phận khác nhau
-
Khí quản
Có thể xem khí quản là ống dẫn khí đặt bên trong cơ thể. Khí quản được chia thành khí quản phải và khí quản trái, mỗi khí quản được nối với một bên phổi. Khí quản đảm nhận nhiệm vụ làm giảm lượng khí thất thoát, tăng khả năng khí đi vào phổi. Theo nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, khí quản đóng vai trò trong việc điều hòa lượng khí đi vào phổi và tế bào phù hợp.
-
Phế quản
Phế quản là bộ phận của ống dẫn khí giống cành cây nhiều nhánh nhỏ. Bộ phận này có vai trò đưa khí vào phế nang và ngược lại. Phế quản bao gồm hai loại là phế quản chính trái và phế quản chính phải. Giãn phế quản, viêm phế quản, hay u phế quản… là một số bệnh ghi nhận ở phế quản.
-
Phổi
Phổi đóng vai trò quan trọng nhất trong hệ hô hấp, gồm phổi phải và phổi trái. Kích thước của hai bên thường không đồng đều, bên trái sẽ to hơn bên phải. Bộ phận cấu tạo nên phổi là các thùy. Ở người trưởng thành dung tích tối đa của phổ thường là 5000ml khí. Phổi là trung tâm giúp quá trình trao đổi khí O₂ và CO₂ diễn ra. Một số bệnh lý thường gặp ở phổi như viêm phổi, u màng phổi…
Mỗi bộ phận trong hệ hô hấp đều đảm nhận vai trò riêng biệt
Tìm hiểu một số khái niệm hô hấp là gì?
Trong phần này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một số khái niệm về hệ hô hấp.
Nhịp hô hấp là gì?
Nhịp hô hấp được hiểu là số lần thở hoàn thành trong một phút. Thông thường, số lần thở của một người trưởng thành là khoảng 10-20 lần/ phút. Tuy nhiên, điều này được đề cập đến trạng thái không tập thể dục. Khi tập thể dục, số lần thở chắc chắn sẽ cao hơn so khoảng 12-20 lần.
Nhịp hô hấp được điều hòa, kiểm soát bởi trung tâm hô hấp theo nguyên tắc sau:
- Đối tượng cần nghỉ ngơi, không vận động mạnh khoảng 15 phút trước khi thực hiện đo nhịp hô hấp.
- Trước khi đo nhịp hô hấp cần chú ý đến việc sử dụng thuốc kích thích hô hấp hay tiêm hoặc các hoạt động đến nhịp thở.
- Các chuyên viên đo nhịp thở cần thực hiện đúng quy trình kỹ thuật và y lệnh để theo dõi nhịp hô hấp.
- Kết quả đo nhịp hô hấp cần được ghi lại một cách chính xác và rõ ràng.
Nhịp hô hấp được hiểu là số lần thở hoàn thành trong một phút
Bụi hô hấp là gì?
Bụi hô hấp là tác nhân gây nên các tổn thương đường hô hấp. Những hạt bụi này thường có kích thước nhỏ dưới 5 micromet. Hoặc xác định số sợi bông, sợi amiăng/1m³ không khí trong môi trường lao động. Bụi hô hấp có kích thước càng nhỏ khi công nhân hít phải sẽ tiến sâu hơn và mắc kẹt tại các cơ quan phổi, phế quản.
Nếu tìm hiểu bệnh hô hấp là gì các bạn sẽ biết nếu tiếp xúc lâu dài với bụi sẽ tích lũy và gây ra bệnh bụi phổi. Tùy theo loại bụi xâm nhập nhân sẽ bị các bệnh bụi phổi tương ứng: bụi phổi silic, amiăng, bụi phổi bông, bụi phổi than, bụi phổi talc, viêm phế quản mãn tính, bệnh hen,….
Bụi hô hấp là một trong những tác nhân gây nên các tổn thương hệ hô hấp
Đường hô hấp là gì?
Theo bài giảng hô hấp là gì sinh 11, sinh học 8, sinh học lớp 6. Đường hô hấp là bộ phận giải phẫu hệ hô hấp có liên quan mật thiết đến quá trình hô hấp. Đường hô hấp bắt đầu từ mũi hoặc miệng đến phế nang trong phổi. Được chia thành đường hô hấp trên và đường hô hấp dưới. Trong đó:
- Đường hô hấp dưới bao gồm khí quản, cây phế quản và phế nang, có chức năng lọc và trao đổi khí.
- Đường hô hấp trên gồm các bộ phận như mũi, hầu, họng, xoang và thanh quản có chức năng sưởi ấm và lọc không khí trước khi đưa vào phổi.
Đường hô hấp có liên quan mật thiết đến quá trình hô hấp
Viêm hô hấp là gì?
Viêm đường hô hấp là biến chứng của kết quả từ chất độc tiết ra bởi virus gây bệnh kết hợp với sự suy giảm của hệ miễn dịch. Từ đó, cơ thể con người thể dễ dàng thấy được các triệu chứng đơn giản của căn bệnh này bao gồm: Nghẹt mũi hoặc liên tục chảy nước mũi hay xảy ra tình trạng sốt triền miên.
Các biến chứng nhiễm trùng hô hấp, đặc biệt là nhiễm trùng đường hô hấp dưới nếu không được chẩn đoán, xử trí và điều trị kịp thời, có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm. Ví dụ như viêm tiểu phế quản và viêm phổi sẽ dẫn đến các biến chứng và cần phải được điều trị.
Viêm hô hấp thường xảy ra ở đường hô hấp dưới
Rối loạn hô hấp là gì?
Rối loạn hô hấp (Respiratory Disorders) bao gồm một loạt các triệu chứng liên quan đến tim, phổi, trạng thái cảm xúc hay chấn thương. Một số triệu chứng liên quan đến tình trạng rối loạn đường hô hấp bao gồm khó thở, thở nhanh, thở chậm, thở sâu, ngưng thở.
Các triệu chứng rối loạn hô hấp có thể kèm theo các dấu hiệu khác tùy vào từng nguyên nhân cụ thể. Thông thường những triệu chứng ở hô hấp thường ảnh hưởng đến toàn cơ thể do khả năng hô hấp của con người sẽ suy yếu. Nếu không được chữa trị kịp thời sẽ gây ra bệnh mãn tính đường hô hấp.
Rối loạn hô hấp bao gồm các triệu chứng liên quan đến tim, phổi,…
Cường độ hô hấp là gì?
Cường độ hô hấp được biết đến là khả năng hô hấp của một khối sản phẩm trong một đơn vị thời gian nhất định. Việc này nhằm xác định mức độ hô hấp mạnh hay yếu của nông phẩm trong thời gian bảo quản. Cường độ hô hấp được xác định bằng lượng O₂ hấp thụ hoặc lượng CO₂. Tạo ra của một đơn vị khối lượng trong một đơn vị thời gian.
Một số điều bạn cần biết về cơ quan hô hấp là gì?
- Phổi có khả năng nổi trên mặt nước: Theo ghi nhận, phổi có thể tích lớn và là cơ quan duy nhất trong hệ có khả năng nổi trên mặt nước.
- Lông mũi có vai trò quan trọng trong quá trình làm sạch khí. Giúp giữ lại bụi bẩn trước khi luồng khí bên ngoài được đưa vào bên trong cơ thể.
- Ho, ngáp hay hắt hơi cũng là một dạng của hô hấp. Đây quá trình hô hấp diễn ra tự nhiên nhất, giúp thải ra khí, chất độc lạ trong cơ thể.
- Một lá phổi cũng có thể duy trì sự sống. Hiện nay, có rất nhiều người đang sống chỉ với một lá phổi. Nhưng họ sẽ có những giới hạn nhất định về thể chất.
Là một cơ thể sống, oxi luôn cần thiết cho sự phát triển của cơ thể con người. Hô hấp đóng vai trò quan trọng giúp vừa duy trì sự sống. Đồng thời đảm bảo cho các hoạt động khác diễn ra bình thường. Hy vọng qua bài viết này, các bạn đã nắm được hô hấp là gì cùng một số khái niệm về hệ hô hấp.
