Bước sóng là khoảng cách giữa hai điểm sẽ cho chúng ta biết được hai sóng có cùng tần số giao động hay không, có những đặc trưng riêng biệt nào. Đây là một khái niệm vừa trừu tượng lại vừa thực tế, có ý nghĩa to lớn trong nghiên cứu Vật lý học hiện đại.
Nội dung bài viết
Bước sóng là khoảng cách giữa hai điểm?
Bước sóng là khoảng cách giữa hai điểm giao động cùng pha với nhau. Bước sóng được tính là khoảng cách giữa hai đỉnh sóng riêng biệt (đỉnh sóng là nơi sóng đạt giá trị lớn nhất). Khái quát hơn, chúng ta có thể hiểu bước sóng là cấu trúc lặp sóng, được đo ở một thời điểm nhất định.
Minh họa bước sóng trên đồ thị
Trong vật lý, bước sóng có ký hiệu là lamda (λ).
Công thức tính bước sóng:
Bước sóng =Tốc độ lan truyền/Tần số
λ=v/f
Trong đó:
- λ: Bước sóng
- v: Tốc độ sóng
- f: Tần số sóng
Bước sóng có liên quan mật thiết tới dải màu sắc ánh sáng chúng ta thường thấy. Mỗi màu ánh sáng trong tự nhiên khi đi qua lăng kính không bị tán sắc gọi là đơn sắc, có một tần số sóng xác định. Dải có màu có vô số màu sắc khác nhau, nhưng chung quy lại được chia thành 7 màu chính: đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím). Đây còn được gọi là quang phổ của ánh sáng trắng.
Bước sóng mà mắt thường có thể thấy
Như đã nói ở trên, dải quang phổ gồm nhiều màu sắc khác nhau có những bước sóng nhất định. Phổ bức xạ điện từ là một vùng rất rộng lớn, trong đó có những tia chúng ta không thể nhìn thấy bằng mắt thường được. Vùng ánh sáng trắng là vùng sóng chúng ta có thể nhìn thấy bằng mắt thường.
Dải quang phổ trong nghiên cứu
Trong vùng quang phổ, mắt thường sẽ nhìn thấy các loại ánh sáng nằm trong khoảng 380nm đến 700 nm. Dải ánh sáng sẽ chuyển từ sắc tím sang đỏ, con người quan sát dựa vào thị giác được truyền đến não thông qua các đầu dây thần kinh.
Sóng ánh sáng trong quang phổ con người có thể nhìn thấy được:
- Ánh sáng màu tím: 380nm – 440nm
- Ánh sáng màu chàm: 430nm – 460nm
- Ánh sáng màu lam: 450nm – 510nm
- Ánh sáng màu lục : 500nm – 575nm
- Ánh sáng màu vàng : 570nm – 600nm
- Ánh sáng màu cam : 590nm – 650nm
- Ánh sáng màu đỏ : 640nm – 760nm
Ngoài vùng này, con người không thể nhìn thấy nhưng sóng vẫn diễn ra với một tần số riêng nhất định. Các tia như: tia X, tia cực tím, tia gamma,… nằm trong vùng này. Các tia này có hại cho mắt, sức khỏe con người. Tuy nhiên nó lại được ứng dụng khá nhiều trong y học, ví dụ như là chụp X-quang.
||Ôn tập:
- [Giải đáp]: Pin Quang Điện Là Nguồn Điện Trong Đó
- [Lời Giải] Tia Hồng Ngoại Là Những Bức Xạ Có
Ý nghĩa của việc nghiên cứu tìm ra bước sóng
Việc tìm ra bước sóng có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong Vật lý học. Khi tìm ra được bước sóng, con người đã có thể nghiên cứu, ứng dụng nó trong nhiều lĩnh vực khác nhau của cuộc sống. Từ đó, con người có thể nắm được, kiểm soát, điều khiển, thay đổi bước sóng một cách linh hoạt hơn, phục vụ cho công việc tốt hơn.
Tìm ra sóng trong vật lý giúp con người lý giải được rất nhiều kiến thức
Cao hơn, nhờ việc phát hiện ra bước sóng, con người có thể ứng dụng trong việc tạo ra, điều chỉnh các tia laser trong y học, vận dụng điều trị một số bệnh về mắt. Ở lĩnh vực kỹ thuật xây dựng, áp dụng laser giúp con người có thể định hướng không gian, xây dựng được những công trình mang tầm cỡ lớn.
Tóm lại, bước sóng là khoảng cách giữa hai điểm có cùng biên độ dao động, tính từ đỉnh sóng này tới đỉnh sóng khác. Bước sóng trong vật lý có công thức tính riêng nhất định, dựa vào công thức người ta sẽ xác định được dải tần.
||Kiến thức khác:
- Sóng điện từ là gì? Đặc điểm, cấu tạo và ứng dụng của sóng điện từ
- Sóng vô tuyến là gì? ứng dụng & các dải của sóng vô tuyến
